فەلسەفەی مێژوو

كاتێك تەماشای مێژوو دەكەین، وادەردەكەوێت فەوزایەك یان پرۆسەیەكی پڕ لە ناكۆكی بێت. ڕووداوەكان لە سەرلێشێوانی شۆڕشەكان، جەنگەكان، ماوەی گەشە و داڕووخاندا لەناودەچن. ململانێی چینەكان و نەتەوەكان لە ناو فەوزای گەشەی كۆمەڵایەتیدا دەخولێنەوە. چۆن دەتوانین لەم ڕووداوانە تێبگەین و ڕوونیان بكەینەوە كە وادەردەكەون هیچ ڕیشەیەكی عەقڵییان نییە؟ Original: here – Translaion: Karzan Aziz …

دەوترێت هێنری فۆرد گوتوویەتی “مێژوو بێ مانایە(بەنك)”، بۆ ئەوانەی كە ئاشنانین بە ئاڵۆزیی زمانی باو یان سەرجادەی ئەمریكی، وشەی بەنك بۆ شتێك بەكاردێت كە بێمانایە و بێمانایی ئاماژەیە بە شتێك كە هەڵگری هیچ مانایەك نییە. ئەو گوتراوەی هێنری فۆرد كە زۆر سەرنجڕاكێش نییە، دەربڕی بۆچوونێكە كە لە ساڵانی ڕابردوودا توانی …

نوسینی:چۆمان یاسین هه‌ڵه‌ ناكه‌ین ئه‌گه‌ر بڵێن به‌ درێژای ئه‌وماوه‌ی كه‌ شتێك به‌ناوی فه‌لسه‌فه‌ی ئیسلامی هاتۆته‌بوون جێی قسه‌كردن و مشتومڕبووه‌،ناكرێ له‌بابه‌تێكی كوردا هه‌مووشتێك ده‌رباره‌ی فه‌لسه‌فه‌ی ئیسلامی بخیته‌ به‌رده‌م خوێنه‌ر به‌ڵام هه‌وڵده‌ده‌م له‌م بابه‌ته‌ كورته‌داهه‌ندێك زانیاری ورد بخه‌مه‌ به‌رده‌م هاوڕێیانم و خوێنه‌ری ئه‌م بابه‌ته‌،ئه‌وه‌ی لای موسڵمانان وزانا ئیسلامیكان جێی ناكۆكی بووه‌ بوونی …

نووسه‌ر : ئه‌شره‌ف مه‌نسوور وه‌رگێڕ : تاریق كارێزی پێشه‌كی: به‌ پێچه‌وانه‌ی ئه‌وه‌ی به‌ شێوه‌یه‌كی گشتی ده‌رباره‌ی فه‌لسه‌فه‌ی هیگل (1770-1831) و به‌ تایبه‌تی ده‌رباره‌ی فه‌لسه‌فه‌ی سیاسیی ئه‌وه‌وه‌ ده‌گوترێت، كه‌ تیۆرییه‌كی میتافیزیكی و ئایدیالیستانه‌یه‌ له‌باره‌ی ده‌وڵه‌ته‌وه‌، ئه‌م وتاره‌ هه‌وڵ ده‌دات چه‌وتیی ئه‌م قسه‌یه‌ بسه‌لمێنێت، ئه‌ویش به‌ روون كردنه‌وه‌ی واتای كۆمه‌ڵایه‌تی و ئابووری و دیرۆكیی …

نووسه‌ر : هاشم ساڵح وه‌رگێڕ : تاریق كارێزی له‌ په‌راوێزی دوو كتێب له‌باره‌ی شۆرِشی فه‌ره‌نساوه‌، له‌ نووسینی (دانیێل مۆنێ) و (رۆژێ شارتیێ)دا به‌ دوو ناوی چونیه‌ك یان نیمچه‌ وه‌ك یه‌كدا: Daniel Mornet :Les origines intellectuelles de la Révolution française(1933( Roger Chartier : Les origines culturelles de la Révolution française(1991( ده‌ڵێم: ئامانجی ئه‌م …

گەڕانەوەیەک بۆ چەمکی سۆسیالیزم ‌‌ پێناسە، مێژوو و ئەزموونەکانی د. کامەران ئەمین‌ ئاوە «یەکێتی ئەوانەی کە لەمەر بیرکردنەوە تووشی ڕەنج و مەینەتن لەگەڵ ئەوانەی کە بەهۆی ڕەنج و مەینەتیان بیردەکەنەوە، مەرجی گۆڕانکاری جیهانە.» مارکس بەشی یەکەم مرۆڤ بە درێژایی ژیانی خۆی و بە تایبەتی لە کاتی پێکهاتنی کۆمەڵگای چینایەتی‌یەوە بە …

ئیحسان عوسمان ئه‌گه‌ر سه‌ده‌ی نۆزده‌ سه‌ده‌ی له‌دایكبوونی ئایدیۆلۆژیا و سه‌ره‌تای سه‌ده‌ی بیستیش سه‌رده‌می ته‌شه‌نه‌كردنی كۆمه‌ڵێك ئایدیۆلۆژیای سه‌خت دژ به‌یه‌كتر بووبن، ئه‌وا له‌نیوه‌ی دووه‌می سه‌ده‌ی رابردووه‌وه‌ بانگه‌شه‌ی به‌سه‌رچوونی سه‌رده‌می ئه‌م دیارده‌ ته‌مه‌ن كورته‌ به‌رگوێده‌كه‌وێت. هه‌ڵوێست وه‌رگرتن له‌به‌رامبه‌ر ئه‌م دیارده‌یه‌دا زیاتر به‌ندبووه‌ به‌ تێگه‌یشتن لێی. كه‌سانێك هه‌بوون كه‌ ئایدیۆلۆژیایان به‌یه‌كێك له‌ گه‌وره‌ترین …

سۆکرات نووسینی: اندريه كريستۆن وه‌رگێڕانی: ڕه‌حیم سابیر سوکرات (بە یۆنانی: Σωκράτης، سۆکراتیس؛ ٤٦٩ی پ.ز – ٣٩٩ پ.ز) فەیلەسوفێکی یۆنانی کۆن بوو کە بە یەکێک لە دامەزرێنەرانی فەلسەفەی ڕۆژئاوایی دادەنرێت. سوکرات کەسایەتییەکی لێڵ و ناڕوونی ھەیە لە مێژووی فەلسەفەدا. ئەو ھیچ نوسراوەیەکی لە خۆی بەجێ نەھێشتووە؛ ئەوەی کە ئەمڕۆکە دەیزانین لەسەری …

مێژووی ڕۆشنگـــــــــــــەری چییــــــــــــە؟:   ئیمانوێل کانت وەرگێڕانی: ھادی محەمەدی   بزاڤی فه‌لسه‌فه‌ی رۆشنگه‌ری نزیکه‌ی 300 ساڵ پێش ئێستا له‌ ئوروپا ده‌ستی پێکرد و کولتور و داب و نه‌ریته کۆنی له‌به‌ر یه‌ک هه‌ڵوه‌شاند و‌ بناغه‌ی فه‌رهه‌نگ و ئه‌قڵانیه‌تی مۆدێرنی دامه‌زراند، به‌ڵام گه‌لانی رۆژهه‌ڵاتی ناڤین هێشتا له‌ دۆخی ره‌ش و سیخناخی دۆگماتیزم …

بۆچی میژوو دەخوێنین؟ئیمە چ كارمان بە میژوو هەیە؟خویندنەوەی میژوو چ سودیكی بۆ ئیمە هەیە؟ئەم پرسیارانە و چەندین پرسیاری دیكەی هاوشیوە پرسیاریی دوبارە و هەمیشەیی قوتابیكانم و بەشیكی زۆر لە خەلكی جیاوازە,تەنانەت رەنگە پرسیاری بەشێكی زۆری قوتابیانی بەشی میژووش بیت. سەرچاوەی ئەم پرسیارانە هەلقولاوی مامەڵەیەكی نەرینیانەیە لەگەڵ میژوودا,بە جۆری وەك مادەیەكی …