فەلسەفەی مێژوو

ئەردەڵان عەبدوڵڵا جۆرج ڤلییەم هیگل یەکێکە لە فەیلەسوفە ناودار و کاریگەرەکانی ئەڵمانیا و جیهان. هیگل لە ساڵی1770 لەدایک بووە و لە ساڵی 1831 دا کۆچی دوایی کردووە. لە ژیانیدا ئەم فەیلەسوفە کۆمەڵێک کتێب و بەرهەمی فیکریی و فەلسەفی نووسیوە، لە پێش هەموویانەوە کتێبی « ڤینۆمینۆلۆژیای رۆح، بنەماکانی فەلسەفەی هەق، زانستی …

لە فارسییەوە: جەواد حەیدەری لە یۆنانی كۆن بە تایبەت لە ئەسینا هیچ كەسێك بۆی نەبوو سەبارەت بە ژیانی سیاسی خۆی و كۆمەڵگەكەی كەمتەر خەم و خوێنسارد بێت. فەرمانڕەوای جگە لەوەی كە دەبێت دانا و زانا بێت، دەبێت بە تواناش بێت، چونكە تەنها دانایان و زانایان و كەسانی بەتوانا دەتوانن كۆمەڵگە …

ئه‌نوه‌ر نه‌جمه‌دین اغتراب = استلاب = Alienation * لە کوردیدا: زەوتکاری، زەوت کردن ئیغتراب بە واتای ئیستلاب دێت، واتە لە پەیوەندیەک دەدوێت کە دەکەوێتە سەروو توانای تاکەوە، تاکی مرۆیی هیچ نیە لە ئاستیدا، بوونەوەرێکی زەلیلی پەڕگیرو ملکەچ نەبێت بۆ هێزێک کە دەکەوێتە سەروو خۆیەوە، ئیتر ئەو هێزە؛ جارێک وەک یەزدان، …

ئەردەڵان عەبدوڵڵا کاتێک سەیری مێژووی فەلسەفە دەکەین، بەتایبەتی فەلسەفەی خۆرئاوایی، یۆنان دەبێتە دایکی هەموو فکر و فەلسەفەی خۆرئاوا و لێرەوە سەرەتای گومان و پرسیارەکان لەبارەی بوون و مرۆڤ و سیستمی سیاسیی و ئابووریی و زانست سەریهەڵدا. لەکاتێکدا یۆنان وڵاتێکی بچووکە، بەڵام کۆمەڵێک فەیلەسوف و زانای گەورەی بۆ جیهان بەرهەمهێناوە.  ئەمەش …

دەوترێت هێنری فۆرد گوتوویەتی “مێژوو بێ مانایە(بەنك)”، بۆ ئەوانەی كە ئاشنانین بە ئاڵۆزیی زمانی باو یان سەرجادەی ئەمریكی، وشەی بەنك بۆ شتێك بەكاردێت كە بێمانایە و بێمانایی ئاماژەیە بە شتێك كە هەڵگری هیچ مانایەك نییە. ئەو گوتراوەی هێنری فۆرد كە زۆر سەرنجڕاكێش نییە، دەربڕی بۆچوونێكە كە لە ساڵانی ڕابردوودا توانی …

سه‌ردار عه‌زیز سی ساڵ لەمەوپیش بیرمەند ئەمریکی فرانسیس فۆکۆیاما بابەتێکی لە گۆڤاری ناشناڵ ئینترێست بڵاوکردەوە بە ناوی کۆتایی مێژوو؟ لە نەوەدەکانی سەدەی ڕابوردو ناونیشانی ئەم نوسینەم یەکەمجار بەرگوێ کەوت. تێگەیشتن لە هەناو کەلتوری کوردیدا بۆ چەمک و دیدێکی وەها کارێکی ئەستەمە. لە زمانی کوردیدا مێژوو چەمكیک نیە کە هەڵگری هیچ …

 ئیسماعیل مەحمودی بە سەرهەڵدان و دەرکەوتنی وەچەگەلی مێژوونووس بە تایبەت مێژوونووسی گشتیی و دواتریش مێژوونووسی ناوچەیی، بە واتایەکی تر سەرهەڵدانی مێژوونووسی ئیسلامی – ئێرانی و نووسینی بەشێکی زۆر ئاسەواری مێژوویی ،بەشی ئێمەی کورد وەک ئامادە نەبوون لەو بوارەدا زۆر زەق و بەرچاوە.   هەزار ساڵ ئامادە نەبوون و دووربوون لە …

عه‌تا قه‌ره‌داخی رۆڵی تاكەكەس چیە لە مێژوودا؟ ئایا لە كام كۆمەڵگەیانەدا رۆڵی تاكەكەس چ بایەخێكی هەیە؟ ئایا ئەو كۆمەڵگەیانەی كە تاكەكەس رۆڵی سەرەكی تێدا دەبینێت كۆمەڵگەی ئاسایین یان جۆرێك لە ناسرووشتی یان كەم‌و كورتییان تێدایە؟ ئایا رۆڵی تاكەكەس لە مێژووی كورددا چی بووەو ئێستا چییە؟ ئایا سەردەمی كۆتایی هاتنی تاكەكەس …

به‌ڕێز عه‌باس مێژوونووسان و لێكۆڵەران و ڕەخنەگرانی زانستی مێژوو لەسەرهیچ كۆك نەبوبێتن لەسەر ئەوەكۆكن كە ئەو میللەتانەی ئێستا پێشكەوتوون ڕۆڵ و پێگەیان لەدونیای تازەدا هەیە هۆكەی دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی گەڕاونەتەوە بۆ مێژوو نەك تەنها وەك ڕووداو بەڵكو وەك زانست و گرنگییان پێداوە، كەم سیاسی سەركەوتوو لە دونیادا هەیە ئیعجابێكی سەیری …

كاتێك تەماشای مێژوو دەكەین، وادەردەكەوێت فەوزایەك یان پرۆسەیەكی پڕ لە ناكۆكی بێت. ڕووداوەكان لە سەرلێشێوانی شۆڕشەكان، جەنگەكان، ماوەی گەشە و داڕووخاندا لەناودەچن. ململانێی چینەكان و نەتەوەكان لە ناو فەوزای گەشەی كۆمەڵایەتیدا دەخولێنەوە. چۆن دەتوانین لەم ڕووداوانە تێبگەین و ڕوونیان بكەینەوە كە وادەردەكەون هیچ ڕیشەیەكی عەقڵییان نییە؟ Original: here – Translaion: Karzan Aziz …