ناوداران

  عادیلە خانم خاتوو عادیلە خانم (١٨٥٩-١٩٢٤) ئافرەتی دەسەڵاتدار و کارگێری ھۆزی جاف و ھاوسەری عوسمان پاشای جاف و کچی عەبدولقادر بەگی ساحێبقڕان و دایکی ئەحمەد موختار جاف و تاھیر بەگی جاف دوو شاعیری ناودار بووە. ئینگلیزیەکان پێیان وتووە شاژنی بێ‌تاجی شارەزوور. ژیان// بنەماڵەکەی لە دوای تێکچوونی فەرمانڕەوایی میرنشینی بابان …

ئەحمەد موفتیزادە ئەحمەدی موفتی‌زادە، (بە فارسی: احمد مفتی زادە) (١٩٣٣-١٩٩٣)، ناسراو بە کاکە ئەحمەدی موفتی زادە، زانای دینی، ئیسلامناس ، موجتەھیدی سوننی و شاعیر و چالاکی کوردی ڕۆژهەلاتی کوردستان ( کوردستانی ئێران ) بووە. موفتیزادە لە ڕێبەرانی بە ناوبانگی ئایینی – نەتەوەیی ئێران بوو کە ماوەیەکی زۆر لە بەندیخانەکانی ھەر …

ملا مسته‌فا بارزانی ملا مسته‌فا بارزانی له‌ڕۆژی‌ 14/3/1903 له‌گوندی بارزان هاتووه‌ته‌ دنیاوه‌، شۆڕشگێڕو سیاسه‌توانێكی به‌ناوبانگی كورده‌. له‌كۆماری مه‌هاباددا ڕۆڵی هه‌بووه‌و له‌ساڵی‌ (١٩٤٦)یشه‌وه‌ ڕێبه‌ری پارتی دیموكراتی كوردستان بوو. له‌ساڵی‌ ١٩٦١یشدا شۆڕشی ئه‌یلوولی دژ به‌حكومه‌تی ناوه‌ندیی ئه‌وكاته‌ی عێراق هه‌ڵگیرساند، به‌ڵام له‌ساڵی‌ ١٩٧٥دا هێزه‌كانی مه‌لا مسته‌فا بارزانی‌ به‌هۆی‌ چه‌ند پیلانێكه‌وه‌ تێككشاو له‌ساڵی‌ ١٩٧٩شدا …

مامۆستا عه‌بدولكه‌ریمی موده‌ریس (١٩٠١-٢٠٠٥) مامۆستا عه‌بدولكه‌ریمی موده‌ریس” له به‌هاری ساڵی ١٩٠١دا له گوندی ته‌كیه‌ی سه‌ر به‌ شارۆچكه‌ی خورماڵ‌ هاتووه‌ته دنیاوه‌و ناوی ته‌واویشی “عه‌بدولكه‌ریم محه‌مه‌د فه‌تاح‌” ـه‌و سه‌ره‌تاى خوێندنی به قورئان‌و په‌رتوكه ئایینییه‌كان ده‌ستپێكردووه‌و ساڵی ١٩١٣ سه‌ره‌تاكانی ” نه‌حو سه‌رف ” ـی خوێندووه‌، له‌ سه‌ره‌تای هه‌ڵگیرسانی جه‌نگی یه‌كه‌می جیهانی دا له‌ …

عەبدولمەجید لوتفی نووسەری گەورەی کوردی بە عەرەبی نووس عەبدولمەجید لوتفی کوڕی عومەر کوڕی عەبدولڕەحمان کوڕی محەمەد لە رۆژی 1905.06.30دا لە شاری خانەقین لە بنەماڵەی “خەڵووزی” لەدایکبووه. ناوی ئەو بنەماڵەیان لە ئمانی عەرەبی بووەتە “خلوصی”، چونکە ئەوانە بە “خەڵووزی”، واتا خەڵووز فرۆش ناسراون، باوکی لە جەنگی یەکەمی جیهانیدا شەهید کراوه، ئەمیش …

سه‌ڵا‌حه‌دینی ئه‌یوبی یه‌كێكه له هه‌ر گرنگترین كه‌سایه‌تییه‌‌كانی مێژووی ئیسلام. له‌سه‌ده‌ی دوانزهه‌مینی زایینی سه‌ركردایه‌تی ڕزگاركردنی ماڵی پیرۆز كرد، ئه‌ویش پاش ئه‌وه‌ی به‌زه‌بری هێز له‌ژێر چنگی خاچپه‌رسته‌كان ده‌ریهێنا و چه‌ندین داهێنان و چاكسازی و بیناسازی له هه‌ریه‌ك له‌میسر و وڵاتی شامدا ئه‌نجامدا. سه‌ڵاحه‌دین یوسف كوڕی ئه‌یوب كوڕی شازی كوڕی مه‌روانه، كوردێكی موسوڵمانه …

ئامادةكردنى :م. جمال محمد أمين ئيبن خلدون مێژونووس و پەروەركاري بەناوبانگي ئيسلامي ئيبن خەلدون كە هەرگيز ناتوانرێت شوێنپەنجەكاني لەو بووارە گرنگانەي ژياندا فەرامۆش بكرێت. زانا عبدالرحمن موحەمەد كوڕي خەلدون لە ساڵي (1332) ز لە تونس لەدايك بووە و لە بنەچەدا سەر بە بنەماڵەي كندەي عەرەبين. ئيبن خەلدون هەر لە منداڵيەوە …

مه‌لای گه‌وره‌ ئا: ئاری عه‌بدوڵڵا مه‌لای گه‌وره‌ ناوی ته‌واوی (مه‌لا محه‌مه‌د كوڕی حاجی مه‌لا عه‌بدوڵڵای جه‌لیزاده)، به‌ مه‌لای گه‌وره‌ ناسراوه‌. له‌نێوانی ساڵی )1876 تاكو 1943( ژیاوه‌. ‌مه‌لای گه‌وره زانایه‌كی ئایینی چاكسازو شاعیرێكی لێهاتووی بوو، ژیانێكی پڕ له‌ خه‌بات و به‌رهه‌می زانستی و وێژه‌یی به‌سه‌ر برد و هه‌ڵویستێكی ڕاست و دروستی …

ئامادەكردنی :خەلیل عەبدولڵا ئەگەرچی مێجەر سۆن  بەناوی غولام حسێن شیرازی لە وڵاتی ئێمە وەك جاسوسێك وێنا كراوە‌و باسی كراوە، بەڵام ئەو یەكێكە لە‌و رۆژهەڵاتناس‌و گەڕیدانەی كەخزمەتێكی گەورەی بەبوارەكانی ئەدەب‌و رۆژنامه‌نوسی و خوێندن‌و كەلتوری  كوردی كردووە. ئیلی بانستەر  سۆن كە بەمێجەر سۆن ناسراوە لە رۆژی 16ی ئابی 1881 لە ئامێزی خێزانێكی …

داناز عەبدولڕەحمان عادیلە خانم (دانیشتوو لە ناوەڕاستدا) لە ھەڵەبجە (کۆبونەوەی لەگەڵ ماژۆر سوان (مێجەرسۆن) ساڵی ١٩١٩) خاتوو عادیلە خانم (١٨٥٩-١٩٢٤) ئافرەتی دەسەڵاتدار و کارگێری ھۆزی جاف و ھاوسەری عوسمان پاشای جاف و کچی عەبدولقادر بەگی ساحێبقڕان و دایکی ئەحمەد موختار جاف و تاھیر بەگی جاف دوو شاعیری ناودار بووە. ئینگلیزیەکان …