دکتۆر جەبار قادر لێکس ئارنسن Lex Aronson))، یا ئەلیکسەندەر لەیندەرت ئارنسن (Alexender Leendert Aronson)، مرۆڤێکی خێرخوازی ئایدیالیستی هۆڵهندی بو. ماڵوێرانی و کارهساتهکانی شهڕی دووهمی جیهان، که خۆی و کهس و کاری قوربانی ڕاستهوخۆی بون، سهرچاوهی مرۆڤدۆستیی بێسنوری ئارنسن بون. ئهو بە ڕەچەڵەك جو بوو، بۆیه خۆی و خێزانهکهی له ساڵانی …
Read More »ئاههنگی مهولوودی نهبهويی له سوڵتان موزهففهرهددين و ههولێرهوه بهرهو جيهانی ئيسلاميی
چۆلی فایەق نووسهر و توێژهر دهستپێك شارى هەولێر(ئێربل)، پێتهختی ئێستهی كوردستان، ئاههنگی یادی(مهولوود) لەدایكبوونی پێغهمبهر (مهحهمهد)ی لێ لەدایك بووه، لهبارهيهوه گوتراوه (مدينة ميلاد المولود النبوي). هەموو ساڵێك، هەولێرییەكان بەوپەری پەرۆشی و دڵخۆشییەوە، لە چاوەروانيی مانگی مەولودی نەبەویى، لاپهرهی ڕۆژمێرهكانيان ههڵدهدهنهوه، تا به ١۲ مانگی (ربيع الاول) دهگات. گەورە و بچووك، …
Read More »چەند ڕاستییەکی شێوێنراو لە بارەی دامەزراندنی لیوای زەنگابادەوە لە ساڵی ١٨٥٣
دکتۆر جەبار قادر توێژەرێکی تورکمان بە ناوی فازیل بەیات دوو بەڵگەنامەی عوسمانی لە بارەی دامەزراندنی لیوای زەنگابادەوە بڵاوکردۆتەوە. ئەم لیوایە کفری، خورماتو، قەرەتەپە و زەنگابادی یا زەنگاواتی دەگرتە خۆ. هەر یەک لەم شارۆچکانە ناوەندی قەزایەک بوون و تا ساڵی ١٨٥٣ سەر بە ئیالەتی شارەزوور بوون، کە کەرکوک ناوەندی بوو. ئەم …
Read More »كوردو كوردستان له نهخشه نهێنیهكانی سی ئای ئهی
كوردو كوردستان له نهخشه نهێنیهكانی سی ئای ئهی پوخته لهو بابهته تیشكخراوهته سهر ئهو نهخشه نهێنیانهی كه (سەنتەری نەخشەسازی – Cartography Center)ی سهر به دەزگای هەواڵگری ناوەندی (سی ئای ئهی) ئهمریكی بە بۆنەی ٧٥ ساڵەی دامەزراندنی، بڵاویکردەوە، له نێو نهخشهكان دا چهند نهخشهیهكی كورد و كوردستان له سهردهمی جیاجیا بڵاوكراوهتهوه. …
Read More »چۆن دەرفەتی دروستکردنی دەوڵەتی كوردى له ساڵى 1920 به بادا چوو؟
چۆن دەرفەتی دروستکردنی دەوڵەتی كوردى له ساڵى 1920 به بادا چوو؟ نوسینی: گۆردى تیگل سهرچاوه: ئهلحهیات له ساڵى 1920دا خهریكبوو كوردهكان ببنه خاوهنى دهوڵهتى خۆیان، هیچ رۆژێكیش هێنده لهو خهونهیانهوه نزیك نهبوون، بهڵام پاش سێ سالأ ئهو ئهگهره به بادا چوو. بهڵام ئایا چ رێگایهك ههیه بۆ تێگهیشتن له …
Read More »له نێوان كوردایهتیی و ئیسلام هۆكاری نههامهتی كورد چیه؟
له نێوان كوردایهتیی و ئیسلام هۆكاری نههامهتی كورد چیه؟ (1 له 3) عهلی سیرینی بهشی یهكهم: دهمی ههر كوردێك دهكهیتهوه كه باسی نههامهتی كورد دهكات، دهیگێڕێتهوه بۆ هۆكاری نهبوونی یهكێتی سیاسیی له نێو گهلی كورددا (واته نهبوونی دهوڵهت) یان دهیگێڕێتهوه بۆ هۆكاری دهرهكیی وهكو عهرهب و ئیسلام و…هتد. ڕاستیهكهی ئهم …
Read More »ئایین و سیاسەت لە سەردەمی کۆمەڵەی ژ. ک و کۆماری کوردستاندا
د. سەباح موفیدی پێشەکی دەرەتانی خولقاو لە پاش شەڕی دووەمی جیهانی، دۆخی ئاڵۆزی ئێران و تێكچوونی دەسەڵاتی ملهوڕانەی رەزا شا و دوورخستنەوەی لەلایەن هاوپەیمانانەوە و دابەشبوونی ئێران بە دوو بەشی ژێر دەسەڵاتی سۆڤییەت و بەریتانیا، ئەو هەلەی رەخساند کە لە ئێرانی ئەو کاتەدا نیوەدێمۆکراسییەک و هەندێ ئازادیی سیاسی و دەرەتانێک …
Read More »مێژووی سلێمانی1784
سلێمانی ، وەكو شار ئەوەی زانراوە مێژوویەكی زۆر كۆنی نییەو دوادواییەكانی سەدەی هەدەیەم دامەزراوە، ئەگەرچی هەڵكەوتی جوگرافی ناوچەكەی زیاتر بۆ ئەوەمان دەبات كە بڵین: دەشێ لە سەردەمێكی كۆنتردا هەر شار بووبێت، لەو رووەوە هەر زانیارییەكی “لەین” هەیە، كە لە كتێبی مەسەلەكانی بابلیدا نووسیومە: دەبێ شاری سیلۆنای دێرین لە جێی (سلێمانی …
Read More »لهیادی (60)شهست ساڵهی مهلیكی كوردستان (شێخ مهحمودی بهرزنجی ) دا
عومەر مارف بەرزنجی شێخ مهحمود( كوڕی حاجی شێخ سهعیدی حهفید كوڕی شێخ محهمهدبچكۆلهی كوڕی حاجی كاك ئهحمهدی شێخ 1793 – 1888 ی كوڕی شێخ محهمهد ناسراوبهشێخ مارف 1753 -1838 ی نۆدێیی بهرزنجی یه) ،بهپێی ڕاستترین مێژوو كهلهدهمی خۆی بیستراوه،( ساڵی 1302 ی كۆچی كهدهكاته 1884 ی زاینی لهشاری سلێمانی ولهبنهماڵهیهكی …
Read More »مێژوویەكی درەوشاوە لە قۆناغێكی ئاڵۆزدا
چنوور جەعفەر- مامۆستا لە زانكۆی سلێمانی شێخ محمودی حەفید، سەرەتایی شۆرشێكی مەدەنی و چەكداری كوردان بوو لەباشوری كوردستان، لەدوای نەمانی دەسەڵاتە خۆجێیەكان واتە ئەمارەتە كوردییەكان تایبەت بابان كە هەلكەوتەی لە قەڵاچوالان دەگوازرێتەوە بۆ شاری سلێمانییان دەكرێت بلێین: شاری سلێمانی دەبیێتەوە پایتەختی بزوتنەوەی شۆرشی كورد بۆ حوكمدارییەكەی مەلیك مەحموود. ئەوەی مەبەستە …
Read More »