Home / بەشی مێژووی كورد (page 11)

بەشی مێژووی كورد

تایبه‌ته‌ به‌ مێژووی كورد

هەوڵی عوسمانیەكان، ئینگلیز و رووسەكان، ڕەزاشای ئێران، سەدام بۆ سڕینەوەی مێژووی كورد‌

 ئومێد نه‌جم زۆرجار گلەیی دەكرێت كە گوایە كورد گرنگی و بایەخی نەداوە بە نوسینەوەی مێژووی خۆی نەداوە، بەڵام مێژوو شتێكی تر دەڵێ، شوێنێكی وەك بەرلینی پایتەختی ئەڵمانیا زۆرترین دەستنووسی كوردستانی لێیە، ئەمە ئاماژەیەكی روونە كە ئەرشیفی كورد دزراوە. دزینی كتێبی و دەستنووسی بەنرخ ،  فەرهود و تاڵانكردنی ئەرشیفی كورد بەشێكە …

Read More »

شۆڕشی ئاگری داغ (ئارارات) له ساڵی ١٩٢٩ – ١٩٣٢

جولانەوەیەك لە ناو جەرگەی شارەوە بۆ ناو سەختی شاخ!! زانیاری مێژوویی  ئەم شۆڕشە لە گرنگترین هەوڵ و تەقەڵاكانی خەڵكی ستەمدیدە و ئازادیخوازی كوردستانە، بۆ رزگار بوون لە زوڵم وزۆری كەمالیەكانی توركی،و سەربەخۆبوون،ئەم جوڵانەوە و بزاوتە مەزنە لە چوارچێوەی بەرنامەكانی (جڤاتا ولاتێ‌ كوردا)واتە خۆیبوون دا پەرەی سەندو، خۆیبوونە شارییەكان(مەبەستم شاری و …

Read More »

میساقی میللی تورك چییە؟

چۆمان تەقیەدین  مستەفا کەمال (ئەتا تورک) (1938_1923ز) سەرۆک کۆماری تورکیا، کە هێشتا ژەنەڕاڵ بوو لە سوپای دەوڵەتی خەلافەتی عوسمانی، لە شاری ئەیستانبوڵی پایتەختی دەوڵەتی خەلافەتی عوسمانیەوە ڕەوانەی ڕۆژهەڵاتی ئەنادۆڵۆ کرا وکو پشکێنەری گشتی لەشکری سێیەم بۆ جێگیر کردنی ئاسایش و چەک کردیان. بە پێی ئەو میساقە تورکیا هەرێمی باشووری کوردستان …

Read More »

شۆڕشی گەورەی کوردانی ئیلام ناسراو بە شۆڕشی (ڕەنو).

      نووسینی Hussain Melkîşanî Bilbas کورد لە سەدەی بیستەمدا تەنیا لە بازنەی سەرهەڵدان – شکست – سەرهەڵدان دا خولاوەتەوە. سەدەیەک پڕاوپڕ لە سەرهەڵدان و شکست و سەرهەڵدانەوە. هەرچەندە ئەم سەدەیە لە روانگەیەکەوە وەک سەدەی ڕزگاریی گەلانی بندەست دەناسرێت و زۆربەی گەلانی ژێردەستەی جیهان توانیان لەم سەدەیەدا سەربەخۆیی و …

Read More »

سەڵاحەدینی ئەیوبی، لە تكریتەوە تا میسر‌

 پەیسەر سەركردەی موسڵمانی كورد سەڵاحەدینی ئەیوبی، ناوی تەواوی سەڵاحەدین كوری نەجمەدین ئەیوبی كوری شادی كوری مەروانه، لە سالی ١١٣٧ز لە شاری تكریت لەدایك بووه. سەڵاحەدین سەر بە هۆزیكی كوردە بە ناوی ڕەوادی لە گوندی دوین لە ناوچەی ئاران لە ئازەربایجان دەژیان، هۆزی ڕەوادی دەگەریتەوە بۆ تیرەی هەزبانی كە یەكیكە لە …

Read More »

کێشەی کورد ئەوەیە کە مێژوو وەک چیرۆک ئەگێڕێتەوە نەک وەک بابەتێکی سودوەرگرتن

مێژوو: بریتییە لەگێڕانەوەو نووسینەوەی ئەوەی لەرابردووا ڕوویاوە، لێکۆڵینەوە لەسەر هۆکاری رووداوەکە، لێکدانەوەو شرۆڤەکردن‌و بەستنەوەی بەکات‌و سەردەمی خۆیەوە، بەراوردکردنی لەگەڵ ئێستا‌و پێشبینیکردن بۆ داهاتوو، هەر لێکۆڵینەوەو قسەکردنێک لەسەر مێژوو بەهزرو بیرکردنەوە بنووسرێتەوە، بایەخی زانستیی نابێت. لەڕوانگەی پێناسەی مێژووەوە کە شرۆڤەو لێکدانەوەی سەردەمی خۆیەتی‌و بەستنەوەی بەئێستاوەو پێشبینیکردن بۆ داهاتووش، بۆیە بەگرنگی ئەزانم …

Read More »

شۆرشی ئه‌یلول له‌ ململانێی هه‌ریمایه‌تی و سه‌رچاوه‌ داراییه‌كانی

شۆڕشی‌ ئه‌یلول هیچ جیاوازییه‌كی نه‌بوو له‌گه‌ڵ شۆرشه‌كانی پیشخۆی چونكه‌ له‌سه‌ر بنه‌مای عه‌شایه‌ری دامه‌زرابوو ، هه‌ر عه‌شره‌تێك پارێزگاری‌ له‌ ناوچه‌كانی‌ ژێر ده‌سه‌ڵاتی‌ خۆیان ده‌كرد‌و به‌رپه‌رچی‌ هه‌ر هێرشێكیان ده‌دایه‌وه‌ كه‌له‌لایه‌ن سوپای‌ عێراقه‌وه‌ بكرایه‌ته‌ سه‌ریان، مه‌لا مسته‌فا سه‌رپه‌رشتی شۆرشی ده‌كرد به‌ڵام شۆرش خاوه‌نی سه‌ركردایه‌تییه‌كی یه‌كگرتوو نه‌بوو نه‌خشه‌ رێگایه‌كی ستراتیژییان نه‌بوو فه‌رمانده‌ مه‌یدانیه‌كانیش به‌ …

Read More »

فەقێ عیسا ی هەکاری ئەندازیاری دامەزراندنی دەوڵەتی ئەیوبی

Shakhawan Hamadamin ناوچەی هەکاری یەکێکە لە شوێنانەی کە چەندین زانا و سەرکردەی سەربازی تێدا هەڵکەوتووە ، کە هەمیشە بوونەتە جێگای شانازی کورد و مێژووی ئیسلام ، یەکێك لەوانە فەقێ عیسای هەکاریە . فەقێ عیسا ناوی تەواوی ئەبو محمەد عیسی کوری محمد کوری عیسی یە ، پێدەگوترا (هەکاری) بەهۆی شوێنی لەدایك …

Read More »

چه‌ند لایه‌نێکی مێژوویی و ئابووری و کۆمه‌ڵایه‌تی و یاسایی پاشانشینی ئه‌ڕاپخا (که‌رکوک) له‌ نێوان ساڵانی ۱٥۰۰-۱۳٤۰ ب.ز

به‌شی یه‌که‌م  د. ئاسۆس محه‌‌مه‌د‌ مه‌لا قادر  سه‌رچاوه‌ سه‌ره‌کیه‌کانی نووسینه‌وه‌ی مێژووی ئه‌ڕاپخا (که‌رکوک) له‌ نێوان ساڵانی ۱٥۰۰- ۱۳٤. ب.ز بریتین له‌و ده‌قه‌ مێخیانه‌ی‌ به‌ زمانی ئه‌که‌دی (بابلی ناوه‌ڕاست)  نووسراون   .زمانی ئه‌م ده‌قانه‌ کاریگه‌ریه‌کی ڕاستوخۆی شێوه‌زاری ناوچه‌که‌یان پێوه‌ دیاره‌ و کاریگه‌ری زمانی ئاخێوه‌رانی ناوچه‌که‌یان له‌سه‌ره‌، که‌ به‌ زمانی خوری دواون. ئه‌م ده‌قانه‌ به‌شێوه‌یه‌کی سه‌ره‌کی له‌ …

Read More »

کارەساتی قەڵای دمدم

  ئێمە دەزانین بەر لە داهێنانی نووسین مرۆڤەکان چیرۆک و ڕووداوەکانیان زارەو زار بۆ یەکدی دەگێڕایەوە، نەوەی هاوچەرخی ڕووداوەکە بۆ نەوەکانیان و ئەوانیش بۆ نەوەی دواتر، ئیدی دەماو دەم بۆ ماوەیەکی درێژ بیرەوەری ڕووداوە گرنگەکانیان لە فەوتان دەپاراست، بۆ ئەم مەبەستەش ڕووداوەکانیان تێکەڵ بە بەیت و گۆرانی و ئاوازە فۆلکلۆریە …

Read More »