Home / بەشی مێژووی كورد / مێژووی نوێ و هاوچه‌رخی كورد (page 8)

مێژووی نوێ و هاوچه‌رخی كورد

کۆتایی سەربەخۆیی کوردو، روخاندنی میرنشینە کوردییەکان لەئیمپراتۆرییەتی عوسمانیدا 1-2

         سەبری ئەتەش* پرۆفیسۆری بەشی مێژوو لە زانکۆی مێتۆدیستی باشوور لە تورکیا                لەئینگلیزییەوە: محەمەد حەمەساڵح تۆفیق  تێبینی: ئەم باسە خوێندنەوەیەکی جیددی و سەرنجڕاکێشە بۆ مێژووی دوێنێمان، واتە مێژووی لەناوبردنی میرنشینە کوردییەکان لە ئیمپراتۆرییەتی عوسمانیدا و توێژەر و پرۆفیسۆری مێژوو، سەبری ئەتەش، سەرچاوە ڕەسەنەکانی دەوڵەتی عوسمانیی بۆ پشکنیوە، کە تائێستاش …

Read More »

جووڵانەوەی کورد و کۆتایی ئیمپراتۆرییەتی عوسمانی، 1880 – 1923

د. ژین  باجەڵان*/ یاریدەدەری پرۆفیسۆر لە بەشی مێژووی  زانکۆی ویلایەتی میسووری/ ئەمریکا لە ئینگلیزییەوە: محەمەد حەمەساڵح تۆفیق پێشەکی  بە زۆری مێژوونووسانی پرسی کورد شوێن ڕەگ و ڕیشەی ناسیۆنالیزمی کوردی دەگێڕنەوە بۆ شۆڕشی ساڵی ١٨٨٠ی شێخ عوبەیدوڵڵا (ئەتەش، ٢٠١٤: ٧٣٥ – ٧٩٨؛ جوەیدە، ٢٠٠٦: ٧٥ – ١٠١؛ ئۆڵسن، ١٩٨٩: ٢ – ٧؛ سولەیمانی، …

Read More »

كوده‌تای 1980 و پێشێلكردنی مافه‌كانی كورد له‌ ده‌ستووری 1982

سه‌لام ناوخۆش ده‌سپێك له‌ دوای هاتنه‌ سه‌ر كاری مسته‌فا كه‌مال (ئه‌تاتورك) و كوژاندنه‌وه‌ی شۆڕشی شێخ سه‌عیدی پیران-1925، به‌ توندترین شێوه‌ ناسنامه‌ی توركیای نوێ ئاشكراتر بوو. هه‌ر ده‌ستوورێك له‌ سه‌رده‌می حوكمڕانی مسته‌فا كه‌مال ده‌رچووبێت، كوردی ته‌واو فه‌رامۆش كردووه‌.  د. ڕه‌فیق سابیر ناهه‌قی نه‌بوو دیارده‌ی ده‌ستوورخوازی له‌ توركیا به‌ ده‌ستووری ئایدیۆلۆجیا و …

Read More »

یه‌كه‌م رۆژنامه‌ی روو زه‌ردی كوردی و بڵاوكه‌ره‌وه‌ی “عێراقچێتی”

سەلام ناوخۆش ده‌روازه‌  له‌ مێژووی رۆژنامه‌گه‌ریی كوردیدا ئاماژه‌ به‌ ڕۆژنامه‌ی ” كوردستان ” ده‌كرێت وەک‌ یەکەمین رۆژنامه‌ی ئۆپۆزسیۆنی كوردی‌‌ له‌ ده‌ره‌وه‌ی كوردستان. هه‌روه‌ها ئاماژه‌ به‌ رۆژنامه‌ی ” پێشكه‌وتن ” ده‌كرێت كه‌ یه‌كه‌م ڕۆژنامه‌ی كوردیه‌ له‌ كوردستان ده‌رچووبێت . ئه‌و هه‌موو “یه‌كه‌م”ـە‌ پانتاییه‌كی فراوان له‌ رۆژنامه‌گه‌ریی كوردی ده‌گرێت. له‌م كورته‌ وتاره‌دا …

Read More »

شۆڕشی ئاگری داغ (ئارارات) له ساڵی ١٩٢٩ – ١٩٣٢

جولانەوەیەك لە ناو جەرگەی شارەوە بۆ ناو سەختی شاخ!! زانیاری مێژوویی  ئەم شۆڕشە لە گرنگترین هەوڵ و تەقەڵاكانی خەڵكی ستەمدیدە و ئازادیخوازی كوردستانە، بۆ رزگار بوون لە زوڵم وزۆری كەمالیەكانی توركی،و سەربەخۆبوون،ئەم جوڵانەوە و بزاوتە مەزنە لە چوارچێوەی بەرنامەكانی (جڤاتا ولاتێ‌ كوردا)واتە خۆیبوون دا پەرەی سەندو، خۆیبوونە شارییەكان(مەبەستم شاری و …

Read More »

میساقی میللی تورك چییە؟

چۆمان تەقیەدین  مستەفا کەمال (ئەتا تورک) (1938_1923ز) سەرۆک کۆماری تورکیا، کە هێشتا ژەنەڕاڵ بوو لە سوپای دەوڵەتی خەلافەتی عوسمانی، لە شاری ئەیستانبوڵی پایتەختی دەوڵەتی خەلافەتی عوسمانیەوە ڕەوانەی ڕۆژهەڵاتی ئەنادۆڵۆ کرا وکو پشکێنەری گشتی لەشکری سێیەم بۆ جێگیر کردنی ئاسایش و چەک کردیان. بە پێی ئەو میساقە تورکیا هەرێمی باشووری کوردستان …

Read More »

شۆڕشی گەورەی کوردانی ئیلام ناسراو بە شۆڕشی (ڕەنو).

      نووسینی Hussain Melkîşanî Bilbas کورد لە سەدەی بیستەمدا تەنیا لە بازنەی سەرهەڵدان – شکست – سەرهەڵدان دا خولاوەتەوە. سەدەیەک پڕاوپڕ لە سەرهەڵدان و شکست و سەرهەڵدانەوە. هەرچەندە ئەم سەدەیە لە روانگەیەکەوە وەک سەدەی ڕزگاریی گەلانی بندەست دەناسرێت و زۆربەی گەلانی ژێردەستەی جیهان توانیان لەم سەدەیەدا سەربەخۆیی و …

Read More »

کێشەی کورد ئەوەیە کە مێژوو وەک چیرۆک ئەگێڕێتەوە نەک وەک بابەتێکی سودوەرگرتن

مێژوو: بریتییە لەگێڕانەوەو نووسینەوەی ئەوەی لەرابردووا ڕوویاوە، لێکۆڵینەوە لەسەر هۆکاری رووداوەکە، لێکدانەوەو شرۆڤەکردن‌و بەستنەوەی بەکات‌و سەردەمی خۆیەوە، بەراوردکردنی لەگەڵ ئێستا‌و پێشبینیکردن بۆ داهاتوو، هەر لێکۆڵینەوەو قسەکردنێک لەسەر مێژوو بەهزرو بیرکردنەوە بنووسرێتەوە، بایەخی زانستیی نابێت. لەڕوانگەی پێناسەی مێژووەوە کە شرۆڤەو لێکدانەوەی سەردەمی خۆیەتی‌و بەستنەوەی بەئێستاوەو پێشبینیکردن بۆ داهاتووش، بۆیە بەگرنگی ئەزانم …

Read More »

شۆرشی ئه‌یلول له‌ ململانێی هه‌ریمایه‌تی و سه‌رچاوه‌ داراییه‌كانی

شۆڕشی‌ ئه‌یلول هیچ جیاوازییه‌كی نه‌بوو له‌گه‌ڵ شۆرشه‌كانی پیشخۆی چونكه‌ له‌سه‌ر بنه‌مای عه‌شایه‌ری دامه‌زرابوو ، هه‌ر عه‌شره‌تێك پارێزگاری‌ له‌ ناوچه‌كانی‌ ژێر ده‌سه‌ڵاتی‌ خۆیان ده‌كرد‌و به‌رپه‌رچی‌ هه‌ر هێرشێكیان ده‌دایه‌وه‌ كه‌له‌لایه‌ن سوپای‌ عێراقه‌وه‌ بكرایه‌ته‌ سه‌ریان، مه‌لا مسته‌فا سه‌رپه‌رشتی شۆرشی ده‌كرد به‌ڵام شۆرش خاوه‌نی سه‌ركردایه‌تییه‌كی یه‌كگرتوو نه‌بوو نه‌خشه‌ رێگایه‌كی ستراتیژییان نه‌بوو فه‌رمانده‌ مه‌یدانیه‌كانیش به‌ …

Read More »

کارەساتی قەڵای دمدم

  ئێمە دەزانین بەر لە داهێنانی نووسین مرۆڤەکان چیرۆک و ڕووداوەکانیان زارەو زار بۆ یەکدی دەگێڕایەوە، نەوەی هاوچەرخی ڕووداوەکە بۆ نەوەکانیان و ئەوانیش بۆ نەوەی دواتر، ئیدی دەماو دەم بۆ ماوەیەکی درێژ بیرەوەری ڕووداوە گرنگەکانیان لە فەوتان دەپاراست، بۆ ئەم مەبەستەش ڕووداوەکانیان تێکەڵ بە بەیت و گۆرانی و ئاوازە فۆلکلۆریە …

Read More »