مێژووی نوێ و هاوچه‌رخی كورد

زانكۆی سەلاحەددین كۆلێژی ئاداب- بەشی مێژوو جینۆسایدی گەلی كوردستانی باشوور” وەك نموونە” لێكۆڵینەوەیەكی مێژوویی 1980- 1988 ئامادەكردنی: بێریڤان مەحمەد محمود بەسەرپەرشتی: دكتۆرە سروە ئەسعەد سابر 2014-2015 ليكولينةوة-جينؤسايدى-كورد-1980-بؤ-1988  

ئیسماعیل ئاغای شكاك ناسراو بە(سمكۆی شكاك) ساڵی 1887 لەدایكبووەو بنەماڵەكەیان لەمێژەوە دەسەڵاتداری‌ خێڵی‌ شكاك بوون‌و پاش مردنی‌ باوكی‌‌و جەعفەر اغای‌ برای‌، سەركردایەتی‌ شكاكی‌ گرتۆتە دەست‌و لەدوای‌ شەڕی جیهانی یەكەمەوە دەستی بەگرتنی ناوچەكانی قەراغی گۆلی ورمێ كردوە. هەرچەندە لەساڵانی‌ شەڕی یەكەمی‌ جیهانیدا سمكۆ لەهیچ چالاكییەكی‌ سیاسی بەشداری‌ نەكردبوو، بەڵام هێزەكانی‌ روسیا …

ژن و حوكمڕانی مەحمود نەجمەدین دەشێ‌ لەوتارێكی ئاوەها كورتدا نەتوانین بەوردودرشتی باسی رۆڵی ژن بكەین لەحكومڕانیدا، چوون باسێكی ئاوا لێكۆڵینەوەی ورد و جیدی دەوێت و دەبێ‌ بگەڕێینەوە بۆ شارستانییەتە كۆنەكان كە ژنە ڕۆڵی زۆر گرنگیان هەبووە لەسیاسەت و لەبڕیارداندا، لەمێژووی حوكمڕانیدا دۆخی ژن بەوێستگەی جیاجیادا تێپەڕیوە، بەپێی شوێن و كات …

ڕۆڵەكانی جاف یەكێك لە گەورەترین و دێرینترین عێلەكانی كورد و ناوچەكە پێكدێنن، جا بەو هۆیەوە بایەخێكی بەرچاویان لەلایەن مێژوونووس و گەڕید و ڕۆژهەڵاتناسەكانەوە پێدراوە كە لە سەردەمی نوێدا بەشێكی فراوانی بەرهەمەكانیان(( تایبەت بەكورد ))، بۆ ئەم عێلە تەرخان كرد. ئەو بەرهەمانەش بەگشتی سەرچاوەگەلێكی بە نرخ و بەهادارن لەمەڕ مێژووی نەتەوەكەمانەوە …

 ئامادە كردنی: محه‌ممه‌د ڕەسوڵ مهریار له ناوچه‌ی موكریان و به تایبه‌ت دەشتی پڕ پیت و به‌رەكه‌تی لاجان و پیران، لێرەوار و له‌وەڕگه و كانگا و سه‌رچاوەی ئاوی زۆر له ناوچه‌ی مه‌نگوڕ و هه‌روەها كه‌ون بوونی ناوچه‌كه، بۆته هۆی هه‌ڵدان و په‌رەئه‌ستاندنی زیاتری ژیانی مادی و مه‌عنه‌وی دانیشتوان و به‌م جۆرە گه‌نجینه‌یه‌كی …

سواره‌ قه‌ڵادزیی‌ هه‌ر چه‌نده‌ به‌شێكی‌ به‌رچاو له‌توێژه‌ره‌وه‌و ڕۆژهه‌ڵاتناسه‌ بیانییه‌كان كه‌نووسین و لێتوێژینه‌وه‌یان له‌سه‌ر بزوتنه‌وه‌ چه‌كداریه‌كانی‌ كورد بڵاوكردۆته‌وه‌ له‌هه‌مان كاتدا چه‌ندین مه‌به‌ستی‌ خۆیان لێوه‌كردووه‌ به‌ ناوئاخن،  له‌هه‌ر پارچه‌یه‌كی‌ كوردستانی‌ له‌توپه‌تكراو  سه‌ری‌ هه‌ڵدابێ‌. زۆرجاریش رویداوه‌  تۆمه‌ت و بوختانی‌ ناڕه‌وایان داوه‌ته‌ پاڵی‌، به‌ڵام له‌هه‌مان كاتدا بزوتنه‌وه‌ چه‌كداریه‌كانی‌ دوابه‌دوای‌ سه‌ده‌ی‌ نۆزده‌هه‌م، كاریگه‌ری‌  بارودۆخی‌ ناوچه‌كه‌و …

مەحمود خانی دزڵی هەورامان عەلی کە ئینگلیزەکان عێراقیان داگیرکرد و گەشتنە کوردستان ، لە سەرەتاوە گەلێک بەڵێنیان بە شێخ مەحمود دا ، بە ڵام ھەرزوو لە بەڵێنەکانیان پەشیمان بونەوە . شێخ کە زانی ئینگیزەکان فێڵی لێدەکەن و دەیانەوێت کات بکوژن، بە پەلە نامەیەک بۆ مەحمود خانی دزڵی دەنێرێت ، تا …

(کوردناسی له‌ یه‌كێتی سۆڤیه‌ت) هۆشه‌نگ ساڵح نه‌جاڕ په‌یوه‌ندی كورد به‌یه‌كێتی سۆڤیه‌ت به‌تایبه‌ت له‌ دوای شۆرشی ئۆكتۆبه‌ر كه‌ له‌ لێكۆڵینه‌وه‌ی كوردناسییدا ره‌نگی دایه‌وه‌ ده‌كرێ له‌م لایەنانەی خواره‌وه‌ كورتی بكه‌ینه‌وه‌: 1-هۆكاره‌كانی كه‌له‌پێشدا كوردی له‌ ڕووسیا نزیك كردبۆوه‌، وه‌ك نزیكی سنوورو به‌رژه‌وه‌ندی سیاسی و ئابووری و پێویستی كورد به‌ ڕووسیا وه‌ك ولاتێكی گرنگی …

(کوردناسی له‌ یه‌كێتی سۆڤیه‌ت) هۆشه‌نگ ساڵح نه‌جاڕ په‌یوه‌ندی كورد به‌یه‌كێتی سۆڤیه‌ت به‌تایبه‌ت له‌ دوای شۆرشی ئۆكتۆبه‌ر كه‌ له‌ لێكۆڵینه‌وه‌ی كوردناسییدا ره‌نگی دایه‌وه‌ ده‌كرێ له‌م لایەنانەی خواره‌وه‌ كورتی بكه‌ینه‌وه‌: 1-هۆكاره‌كانی كه‌له‌پێشدا كوردی له‌ ڕووسیا نزیك كردبۆوه‌، وه‌ك نزیكی سنوورو به‌رژه‌وه‌ندی سیاسی و ئابووری و پێویستی كورد به‌ ڕووسیا وه‌ك ولاتێكی گرنگی …

م. هاوكار مەلا كەریم / مامۆستا لەبەشی مێژوو كۆلێجی ئەدەبیات زانكۆی سەلاحەدین – داڕشتنەوەی سنوورەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بە لەدایك بوونی دەوڵەتی كوردی دەبێت . ئێمە ئیمڕۆ داڕمانی چەند دەوڵەتێك لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەبەر چاوی خۆمان دەبینین لەوانە سوریا ناگەڕێتەوە بۆ دەوڵەت بوون، عێراق ناگەڕێتەوە بۆ دەوڵەت بوون ،یەمەن، لیبیا بەهەمان …