مێژووى سەدەکانى ناوەڕاستى کورد

دوا فەرمانڕەوای میرنشینی بابان ئەحمەد پاشا ‌ ‌ دوا فەرمانڕەوای میرنشینی بابان (1838-1847) عومەر ئیسماعیل مارف * ئەحمەد پاشای دوا میری بابان، بە یەكێك لە هۆشیارترین و پێشكەوتووترین كەسایەتییە سیاسی و كاربەدەستە رۆشنبیر و خەمخۆرەكانی ناو بنەماڵەی فەرمانڕەوایی بابان دادەنرێت لە مێژووی چەندین دەیەی میرنشینەكەدا. ئەحمەد كوڕە گەورەی(سلێمان پاشای چوارەم1828-1838ز)ی …

فه‌رهاد پیرباڵ وشه‌ی‭ (‬كوردستان‭) ‬كه‌ی‭ ‬سه‌ری‭ ‬هه‌ڵداوه‌؟‭ ‬چۆن؟‭ ‬بۆچی؟‭ ‬له‌‭ ‬لایه‌ن‭ ‬چ‭ ‬كه‌سێكه‌وه‌‭ ‬یان‭ ‬له‌‭ ‬لایه‌ن‭ ‬چ‭ ‬گرووپ‭ ‬و‭ ‬ده‌سته‌‭ ‬و‭ ‬ئیداره‌یه‌كی‭ ‬سیاسییه‌وه‌‭ ‬به‌كارهات؟‭ ‬ئایا‭ ‬كورد‭ ‬خۆی‭ ‬ناوی‭ ‬كوردستانی‭ ‬بۆ‭ ‬وڵاتی‭ ‬خۆی‭ ‬هه‌ڵبژاردووه‌‭ ‬و‭ ‬به‌كارهیناوه‌‭ ‬یان‭ ‬خه‌ڵكی‭ ‬غه‌یره‌‭ ‬كورد‭ ‬ئه‌م‭ ‬ناوه‌یان‭ ‬به‌سه‌ردا‭ ‬بڕیوه‌؟ وشه‌ی‭ ‬كوردستان‭ ‬وشه‌یه‌كی‭ ‬داڕیژراوه‌،‭ ‬له‌‭ ‬دوو‭ ‬وشه‌ی‭ …

فه‌رهاد پیرباڵ ‌بۆ‭ ‬یه‌كه‌مین‭ ‬جار،‭ ‬مێژوو‭ ‬له‌‭ ‬دیدێكی‭ ‬كورردییه‌وه‌‭ ‬ته‌ماشا‭ ‬كراوه‌‭ ‬و‭ ‬نووسراوه‌ته‌وه ئه‌مساڵ‭ ‬419‭ ‬ساڵی‭ ‬ڕه‌به‌ق‭ ‬به‌سه‌ر‭ ‬ته‌واوبوونی‭ ‬ده‌ستنووسی‭ ‬كتێبی‭ (‬شه‌ره‌فنامه‌‭) ‬تێ‭ ‬ده‌په‌رێ،‭ ‬كه‌‭ ‬به‌‭ ‬گه‌وره‌ترین‭ ‬و‭ ‬كۆنترین‭ (‬كتێبی‭ ‬مێژووی‭ ‬كوردستان‭) ‬و‭ ‬شاكاری‭ ‬مێژوویی‭ ‬گه‌لی‭ ‬كوردستان‭ ‬ده‌زانرێ‭ ‬له‌لایه‌ن‭ ‬كوردێكه‌وه‌‭ ‬نووسرابێ،‭ ‬نووسینی‭ ‬شه‌ره‌فنامه‌،‭ ‬یان‭ ‬مێژووی‭ ‬كورد‭ ‬و‭ ‬كوردستانی‭ ‬میر‭ ‬شه‌ره‌فخانی‭ …

شەوى یەڵدا و مێژووى سەرهەڵدانی   شەوی یەڵدا یان شەوی چلە یەکێکە لە جەژن و بۆنە مێژوویی و کۆنەکانی ناوچەی ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست، دوایین شەوی پاییز یان مانگی سەرماوەز، لە نیوەی باکوری گۆی زەوی بە درێژترین شەوی ساڵ دادەنرێت. یادی شەوی چلە یاخود یەڵدا هەروەک زۆربەی زۆری یادەکانی دیکەی میللەتانی ئێران …

مسعود محمد ژیان لە نووکیەوە کێشە و گرێ و گاڵ و تەنگوچەڵەمەیه. بەر لە ژیان، بوون و سروشت بە تێکڕایی، لە یەکتر خشان و بەیەکدا هاتن و تێکهەڵقژان و یەکتر خستن و کاری ئەوتۆییە… بە داخەوە. لەم دەریا بێ سەروبن و پایانەی ئەرک و سەختی و دژایەتی و بینبڕکێ و …

فه‌رهاد پیرباڵ پێشكه‌وتنی بازرگانی له‌نێوان وڵاتانی ئاسیا و ئه‌ورووپادا، له‌ سه‌ده‌ی 16م به‌ملاوه‌ ده‌ستی پێ كرد، بۆیه‌ بازرگان و گه‌ڕاڵه‌ ئه‌ورووپیه‌كان له‌ 1010 به‌ملاوه‌ به‌لێشاو سه‌فه‌ر ده‌كه‌ن به‌ره‌و رۆژهه‌ڵات، به‌ تایبه‌تیش به‌ره‌و ئه‌سفه‌هان و ئه‌سته‌مبۆڵ و ته‌ورێز و ته‌ڕابزۆن، بێگومان به‌ره‌و كوردستانیش. زانستی رۆژهه‌ڵاتناسی له‌ ئه‌ورووپا، به‌ بڕیارێكی كه‌نیسه‌یی (ئه‌نجومه‌نی …

بەهجەت ئەحمەد (*) پێشەکییەکی کورت:         ئەگەر سەیرى پێکهاتەى نەتەوەى کورد بکەین ئەوا ئەم نەتەوەیە لەچەندین هۆزو تیرەیەک پێکهاتووە و دابەش بوون بەسەر ناوچەیەکانى کوردستاندا، ئەمەش واى کردووە ناوچەیەک بۆ ناوچەیەکى تر جۆریک لە جیاوازى  هەبێت لە رووى  کلتوورى و هەڵسو کەوت و نەریتەوە، ئێمە لەم لێکۆڵینەوەیەدا مەبەستمان ئەوە نیە …

بۆ كورد په‌رته‌واز و شه‌ڕانگێز و خۆ خۆره‌؟ (2 له‌ 3) عه‌لی سیرینی تـێـبـیـنـیـی: به‌شی یه‌كه‌م له‌ هه‌فته‌نامه‌ی ڕووداو بڵاو بوویه‌وه‌. به‌ڵام ئه‌م به‌شه‌ی دووه‌م و سێیه‌م‌ بڵاو نه‌كرایه‌وه‌.‌ به‌شی دووه‌م: باس كردن له‌ شاری كورد، كۆمه‌ڵگای كورد و نه‌ته‌وه‌ی كورد (وه‌ك یه‌كه‌یه‌كی هاوته‌باو هاوڕه‌نگ) پێش سه‌ده‌ی بیست، به‌ڵكو تا …

چۆلی فایەق نووسه‌ر و توێژه‌ر ده‌ستپێك شارى هەولێر(ئێربل)، پێته‌ختی ئێسته‌ی كوردستان، ئاهه‌نگی یادی(مه‌ولوود) لەدایكبوونی پێغه‌مبه‌ر (مه‌حه‌مه‌د)ی لێ‌ لەدایك بووه‌، له‌باره‌يه‌وه‌ گوتراوه‌ (مدينة ميلاد المولود النبوي). هەموو ساڵێك، هەولێرییەكان بەوپەری پەرۆشی و دڵخۆشییەوە، لە چاوەروانيی مانگی مەولودی نەبەویى، لاپه‌ره‌ی ڕۆژمێره‌كانيان هه‌ڵده‌ده‌نه‌وه‌، تا به‌ ١۲ مانگی (ربيع الاول) ده‌گات. گەورە و بچووك، …

ئاڵای كوردستان لە مێژوو و لە شیعری كوردیدا سڤیل: شەیما حەمەڕەشید ئاڵا واته‌ هێما و ناسنامەی نه‌ته‌وه‌ و ده‌وڵه‌ت و هه‌رێم و حزب و گروپه‌كان، به‌درێژایی مێژوو ئاڵا هه‌بووه‌ و وه‌ك شانازییه‌ك وێنا و به‌رجه‌سته‌ كراوه‌. كورد هه‌م له‌مێژووی سیاسیی، هه‌م له‌مێژووی كلتووری و ئه‌ده‌بی خۆیدا به‌شانازییه‌وه‌ له‌ئاڵای روانیوه‌ و به‌ …