لە گوندێکی قەزای کۆیە ئاسەوارێکی سێ هەزار ساڵ پێش ئێستا دۆزرایەوە خالید محەمەد – کۆیە جوتیارێک لە گوندێکی سەر بە قەزای کۆیە ئاسەوارێکی دۆزیوەتەوە کە مێژوەکەی بۆ سێ هەزار ساڵ پێش ئێستا دەگەرێتەوە. سەرکەوت سۆفی بەڕێوەبەری فەرمانگەی شوێنەواری کۆیە بە پەیامنێری ئێن ئاڕ تی ڕاگەیاند ئاسەوارەکە سەرەگۆزیەکەو مێژوویەکی کۆنی هەیە …
Read More »پشکی کورد لە شارستانیەتی بابلی و سۆمەریدا.
پشکی کورد لە شارستانیەتی بابلی و سۆمەریدا. نوسینی:کازیوە سالح دەمەوێت لێرەدا چەند پشکێکی مێژووی بە کورتی بیر خوێنەری کورد بهێنمەوە نەک وەکو لێکۆڵینەوەی مێژووی دەربارەی ئەو هەندە گرنگ و بەهادارانە، بەڵکو چەند سەرەپێنووسێک دەربارەی گرنگترین و ناودارترینیان نەک سەرجەمی مێژووی شارستانیەتی کورد. هەر وەها لێرەدا تەنها باس …
Read More »کتێبی شەڕەفنامە
کتێبی شەڕەفنامە نوسینی:فەرهاد پیرباڵ بۆ یهكهمین جار، مێژوو له دیدێكی كورردییهوه تهماشا كراوه و نووسراوهتهوه ئهمساڵ 419 ساڵی ڕهبهق بهسهر تهواوبوونی دهستنووسی كتێبی (شهرهفنامه) تێ دهپهرێ، كه به گهورهترین و كۆنترین (كتێبی مێژووی كوردستان) و شاكاری مێژوویی گهلی كوردستان دهزانرێ لهلایهن كوردێكهوه نووسرابێ، نووسینی شهرهفنامه، یان مێژووی كورد و …
Read More »مێژووی شاری هەولێر
مێژووی شاری هەولێر مهزندهکان بۆ ئهوه دهچن ههولێر له سنووری (٦٠٠٠)ساڵ بهر له زایینهوه نشینگهیهکی ئاوهدان بووبێ تا ئهمرۆش ههر بهردهوامه. – له ساڵهکانی (٢٣٧١-٢٣١٦ پ.ز) وبه مهبهستی دهست بهسهرداگرتنی داهات و فره سامانێتی دهڤهرهکه، پهلاماری هێرشهکانی سهرگۆنی ئهکهدی گهیشتوونهته ههولێر و دهستی بهسهرداگیراوه. سهری سهرگۆنی ئهكهدی له برۆنز …
Read More »نەورۆز و كاوەی زوحاك و جەژنی مادەكان لە چەند دێڕە زانیاری نوێ
نەورۆز و كاوەی زوحاك و جەژنی مادەكان لە چەند دێڕە زانیاری نوێ دامەزراندنی دەوڵەتی ماد و ساڵنامەی کوردی وپەیوەندی بە نەورۆزەوە… ئێمە وەک میللەتی کورد میللەتێکی هێندە بەهێز بووین کە ڕۆژانێک خاوەنی ئیمپڕاتۆریەت بووین، بەڵام بەهۆی ئەو خۆخۆری و ناکۆکیانەی بەدرێژایی مێژوو هەبووە لە نێومان دا ئێمە کەوتین …
Read More »پاشاکانی ئیمپڕاتۆریەتی ماد
پاشاکانی ئیمپڕاتۆریەتی ماد دیاکۆ (٧٠٨ تا ٦٥٥ی پێش زایین) ٥٣ساڵ درێژەی ھەبووە. فرۆرتیش (٦٥٥ تا ٦٣٣ی پ.ز.) ٢٢ساڵ درێژەی ھەبووە. ھەڤەخشترە (٦٣٣ تا ٥٨٤ی پ. ز.) ٤٩ساڵ درێژەی ھەبووە. ئەژیدەھاک (٥٨٤ تا ٥٥٠ی پ. ز.) ٣٤ساڵ درێژەی ھەبووە. دیاکۆنزیکەی ٧٠٠ ساڵ پێش لە زایین لە نێو مادەکاندا کەسایەتییەک …
Read More »نەورۆز؛ جەژنی کورد یان جەژنێک لە دژی کورد؟
نەورۆز؛ جەژنی کورد یان جەژنێک لە دژی کورد؟ سۆران حەمەڕەش ساڵی پار بابەتێکم سەبارەت جەژنی نەورۆز بڵاوکردەوە و وا ئەمساڵ بە متمانەکردنە سەر سەرچاوەی مێژوویی، بەشێوەیەکی قوڵتر جارێکی تر سەبارەت ئەم بابەتە دەنووسمەوە. کە منداڵ بووم هەموو ساڵێک زیاتر لە مانگێک پێش نەورۆز، لەگەڵ منداڵانی گەڕەک ڕۆژانە دەبوو …
Read More »ئیلامیەکان کێ نەو چۆن لەناوچوون
ئیلامیەکان کێ نەو چۆن لەناوچوون پادشایی ئیلام نزیك به 2 ههزار تا 550 ساڵ بهر له زایین لهو شوێنهی ئێستا به ڕۆژههڵاتی كوردستان ناسراوه، دامهزراوه و خاوهن دهسهڵاتێكی فراوان بووه. جوگرافیای حكوومڕانیان له باكوورهوه تا ههمهدان و له ڕۆژههڵاتهوه تا شاری كرمان و له باشوورهوه تا كهنداو و …
Read More »مێژووی نەورۆز
مێژووی نەورۆز نەورۆز داب و نەریتێکی زۆر کۆن و دێرینە کە لە لایەن کورد و فارس و…ھتد، بە شێوەی جۆربەجۆر پەیڕەو دەکرێت. ڕەگ و ڕیشەی دەگەڕێتەوە بۆ کەونارایەکی پێش لە مێژوو. ھەندێ کەس بە ھەڵە پێیان وایە زاڵبوونی کاوە بەسەر زوحاک سەرچاوەی نەورۆزە. بەڵام نەورۆز زۆر لە ئەفسانەی زوحاکیش کۆنترە. …
Read More »فەلسەفەو مێژووی نەورۆز
فەلسەفەومێژووی نەورۆز فەلاح شەریف ھەندێک نەورۆز دەگێڕنەوە رۆژی لەدایکبوونی بۆ زەردەشتی پێغەمبەری کوردان لە یەکەمین شەممەی مانگی یەکەمی ساڵی 1767ی پێش زایین لە کوردەواریدا، بەرچاوترین رووداوی سروشتی و گۆڕانکاری لە وەرزەکان کە گیان و رۆحێکی تازە بە بەر سەرلەبەری ژیان و دەشت و دیمەندا دەکرێتەوە، ھاتنی نەررۆز و ساڵی تازەیە. …
Read More »