Home / بەشی مێژووی كورد / مێژووی كۆنی كورد (page 23)

مێژووی كۆنی كورد

مێژوو زاموان

 جوور ئه‌وه‌ك ئاشكراو دياره‌، لۆلووه‌یل سه‌رده‌مه‌یل فريه‌یگ ناو وڵاته‌گه‌ى خوه‌یان نانه‌ “زاموان، زه‌میا، زه‌میان یا زه‌ویان”، دى وه‌گووره‌ى زانیارى ئه‌گه‌ر بنوڕيمنه‌ زووانه‌یل هندوئۆرپى وه‌تایبه‌ت زووان سلاڤیه‌یل ئه‌تویه‌نیم چه‌ن گریه‌كووره‌يگ واز بكه‌یم و ئه‌گه‌ریش هویر بخه‌یمنه‌ لاى مێژوو هووزه‌یل لۆلوو ئه‌وه‌ ئه‌رامان ده‌ركه‌فید ك ته‌نیا له‌ سه‌رده‌م “ئاشوور بانیپاڵ دویه‌م 880 …

Read More »

نیگارە تەمەن زیاتر لە چوار هەزار ساڵەکەی کە نزیکی سی و پێنج ساڵ پێش ئێستا لە بێتواتە/ڕانیە/کوردستان دزراوە، چیرۆکەکەی چۆنە؟

نووسینی: سۆران حەمەڕەش زۆربەی جار هەمان شت دەنووسمەوە کە دەگمەنن ئەو شوێنانەی جیهان کە هێندەی کوردستان مێژووی دێرینیان دەوڵەمەند بێت، سەرەڕای ئەوە هێندەی سەرقاڵی مێژووی دوێنێی عەرەب و فارس و تورکین، لەوەی خۆمان دابڕاوین. تەنها ئەو تێکستانەی کە لە شاری کەرکوک/نوزیدا دۆزراونەتەوە لە هەموو تێکستی فارسی کۆن زیاترن کەچی بە …

Read More »

مێژووی دێرینی کوردستان

مێژووی دێرینی کوردستان   بەشی دووەم نوسینی:فوئاد محمدی تیره‌‌و هۆزه‌ هه‌ره‌ كۆنه‌كانی‌ كوردستان هه‌ندێك له‌زانایان ده‌ڵێن تیره‌ كۆنه‌كانی‌ پێشوو كه‌ “عیلام، كاسی، لۆللۆ، سۆباری‌‌و میتانی‌”یه‌كانن. ده‌سته‌ی یه‌كه‌مین كۆچه‌ران له‌ دووهه‌زار ساڵ پێش زاییندا هاتوون، خوارو ژوور له‌زاگرۆسه‌كاندا گیرساونه‌ته‌وه‌‌و له‌گه‌ڵ “سومێر”‌و “ئه‌كه‌د”ه‌كاندا هاوكات بوون‌و به‌شه‌ڕ‌و به‌ئاشتی‌ كاتیان به‌سه‌ر بردووه‌. شه‌پۆلی‌ دووهه‌م …

Read More »

مێژووی دێرینی کوردستان

مێژووی دێرینی کوردستان نوسینی:فۆئاد محه‌ممه‌دی… پێشه‌كی‌: هه‌ر نه‌ته‌وه‌یه‌ك كۆنه‌ستێكی‌ هه‌یه‌ كه‌ له‌به‌سه‌رهاته‌ مێژووییه‌ هاوبه‌شه‌كان پێك دێت، بۆ نموونه‌ جووله‌كه‌كان شارنشینی‌‌و بازرگانی‌‌و ئه‌نگلوساكسۆنه‌كان زیره‌كی‌‌و له‌سه‌رخۆبوون ‌و كۆنه‌ستی‌ نه‌ته‌وه‌ی‌ كوردیش، رێبه‌ری‌‌و ئیراده‌ی‌ خه‌باتكارانه‌یه‌. ئه‌مه‌ش راستییه‌كی‌ حاشا هه‌ڵنه‌گره‌ كه‌ له‌سه‌رده‌می‌ كۆنه‌وه‌ تاكو ئێستا سه‌لمێندراوه‌. به‌ڵگه‌ی‌ ئه‌م یاسایه‌ش مانه‌وه‌ی‌ نه‌ته‌وه‌ی‌ كورد وه‌كوو میراتداری‌ نه‌ته‌وه‌ …

Read More »

دامەزراندنی ئیمپراتۆرییەتی ماد و رووخانی

هاوار حەمید مادەكان لقێكن لە نەتەوەی ئاری كۆن كاتێ‌ كە كۆچیانكرد بۆ ناوچەی بناری رۆژهەڵاتی چیاكانی زاگرۆس لەكاتی كۆچی گەورەی ئارییەكان. مادەكان بە زمانێك قسەیان دەكرد كە راستەوخۆ داتاشرابوو لە زمانێكی ئاری سەرەتای , لەڕووی رەسەنایەتی و زمانەوانییەوە مادەكان دەگەڕێنەوە بۆ خێزانی ئاری و بەشێكی گرنگیان پێكهێنابوو, هەندێك راستی كەم …

Read More »

هۆزو تیره‌و لقه‌كانی كورد به‌شی دووه‌م

بزاڤ- مەردوخ- و/عەبدولکەریم پێنجوێنی هۆزو تیره‌و لقه‌كانی كورد بریتین له‌ نزیكه‌ی ( 500) به‌ش له‌ كوردستان و ده‌ورو به‌ری هه‌ندێ ولاَتى دراوسێ بلاَو بوونه‌ته‌وه‌. مێژوو ناسه‌كان هه‌موویان به‌ شێوه‌یه‌كی گشتی باسی هه‌موو تیره ‌و هۆزه‌كانیان نه‌كردوه‌. هه‌ر یه‌كه‌یان ناوی هه‌ندێكیانی بردوه‌. بۆ وێنه‌ مه‌سعوودی له‌ كتێبی – مروج الذهب – …

Read More »

  هۆزه ‌‌بنه‌‌رِتیه‌‌كانى كورد به‌شی یه‌كه‌م

بزاڤ- مەردوخ- و/عەبدولکەریم پێنجوێنی به‌‌ پێی پاشماوه‌‌ دێرینه‌‌ به‌‌ده‌‌ست هاتوه‌‌كان و سه‌‌رچاوه‌‌ مێژووییه‌‌كان كورد ئه‌‌كرێت به‌‌ دوو به‌‌شه‌‌وه‌‌.به‌‌شى یه‌‌كه‌‌م: بریتین له‌‌و كوردانه‌‌ی كه‌‌ چه‌‌ند هه‌‌زار ساڵ پێش زایین تاوه‌‌كو ئێستا خۆیان به‌‌كورد ناوبردوه‌‌. مێژوو زانه‌‌ خۆی و بێگانه‌‌كان هه‌‌ر به‌‌ كورد ناویان ئه‌‌به‌‌ن. به‌‌شى دووه‌‌م: بریتین له‌‌و كۆمه‌‌ڵه‌‌ی كه‌‌له‌‌ سه‌‌ده‌‌ی …

Read More »

ماد و وڵاتی ماده‌کان (مادستان)

بزاڤ- مەردوخ- و/عەبدولکەریم پێنجوێنی ئه‌مانه‌وێ ئه‌وه‌ ڕوون بكه‌ینه‌وه‌ جیاوازی نێوان دوو وشه‌ی كورد و ماد چییه‌؟ ئایا وشه‌ی كورد و ماد به‌یه‌ك مانا دێت؟ ئایا هه‌ر یه‌كه‌یان مانایه‌كی سه‌ربه‌خۆی هه‌یه‌؟ زۆر كه‌س ڕِایان وایه‌ كورد یانی ماد. ماد یانی كورد، یاخود هه‌ردوو ناوه‌كه‌ یه‌كێكیان به‌مانای گشتی و ئه‌وی تریان به‌مانای …

Read More »

په‌یوه‌ندی كورد ‌و ئیسلام ڕامان له‌ موسڵمانبوونی كورد

په‌یوه‌ندی كورد ‌و ئیسلام ڕامان له‌ موسڵمانبوونی كورد كامه‌ران محه‌مه‌د ئایینی ئیسلام نه‌یتوانی كۆمه‌ڵگای ئه‌و كاته‌ی كوردی له‌و بارودۆخه‌ی كه‌ تێیدابوو تێبپه‌ڕێنێت‌و كۆمه‌ڵگایه‌كی نوێ‌ بونیاد بنێت، وه‌ك ئه‌و كۆمه‌ڵگایه‌ی له‌ سه‌ره‌تای ئیسلامدا له‌ نیمچه‌ دوورگه‌ی عه‌ره‌ب بونیادی نا. كورد نه‌یتوانی په‌ی به‌ ڕۆڵی ئیسلام له‌ دروستكردنی قه‌واره‌كاندا ببات‌و له‌ پرۆسه‌ی …

Read More »

ئیسماعیلی كورد و جه‌نگی كورد و توركه‌ ئۆزبه‌گی له‌ خۆراسان

ئیسماعیلی كورد و جه‌نگی كورد و توركه‌ ئۆزبه‌گی له‌ خۆراسان حسن محمود له‌ مێژوودا هه‌واڵی زۆری هێرشه‌ دڕندانه‌كانی گه‌لانی مه‌غۆل و چینی و ئۆزبه‌گی و خێڵه‌ توركه‌كانی ئاسیای ناوه‌ڕاستمان بیستوه‌، كه‌ به‌سواره‌كانیانه‌وه‌ په‌لاماری گه‌لانی ڕۆژئاوایان داوه‌، شارستانی و ده‌وڵه‌تی وه‌ك عه‌باسیه‌كانیش نه‌یتوانیوه‌ خۆیان له‌به‌ریاندا بگرێت. ئه‌و په‌لامارانانه‌ به‌ مه‌به‌ستی تاڵانی …

Read More »