مێژووی كۆنی كورد

مادایان(ماده‌کان)ئه‌وتایفانه‌ن که‌تایفه‌کانی کورده‌کانوو الوار(کورده‌کان ولوڕه‌کان) له ‌وانن. هرودوت ده‌بێژێ: که‌ ماده‌کان له‌ ڕه‌چه‌ڵه‌و تۆره‌مه‌ی (ئار)ین، دواییه‌کانی خۆیان به‌ ماد ناو دیرکردوه‌. مشیرودوله ‌پیرنیاش له‌ مێژووی ئیرانی کۆن. لاپه‌ڕه‌ی 49 ده‌نوسێ: (ماده‌کان پێشینان و ڕابوردوانی  پارسه‌کانن) ئاتوولله شێخ محه‌مه‌د ‌مردوخ له‌به‌رده‌وامی قسه‌کانی ده‌نوسێ: “گروپه‌کانی کورد خه‌ڵکانێکن(ئاری) آریا)ڕه‌چه‌ڵه‌ له ‌جنسی(هندوئوروپایی” هه‌روا پڕفسۆرمینورسکی …

    سه‌رده‌می كه‌ونارا كورد كه‌ ئه‌وڕۆ گه‌وره‌ترین نه‌ته‌وه‌ی بێ نیشتمانی سه‌ر گۆی زه‌وییه‌ یه‌كێك له‌ كۆنترین نه‌ته‌وه‌كانی ڕۆژهه‌ڵاتی نێزیك و ناوه‌ڕاسته‌. سه‌رچاوه‌كه‌ی ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ناخی مێژوو. به‌ڵگه‌ زانستییه‌كان پیشان ده‌ده‌ن كه‌ كوردستانیش مێژینه‌كه‌ی ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ كانگه‌ی كه‌ونارایه‌كی هه‌ره‌ كۆن و دێرین. له‌ چاخی به‌سته‌ڵه‌كدا كه‌ نێزیكه‌ی نیو میلیۆن ساڵ …

كوردستان هه‌م به‌پێی پاشماوه‌ شوێنه‌وارییه‌كان و هه‌م به‌پێی نوسراوی نێو كتێبه‌ پیرۆزه‌كان، جێگایه‌كی دیاری له‌مێژووی دنیادا هه‌یه‌، ئه‌ویش به‌پله‌ی یه‌كه‌م له‌و راستییه‌وه‌ سه‌رچاوه‌ ده‌گرێت كه‌پاش روداوی لافاوه‌ گه‌وره‌كه‌ی كه‌شتی نوح له‌سه‌ر چیای جودی له‌كوردستان له‌نگه‌ری گرتووه‌و جارێكی تر له‌م ده‌ڤه‌ره‌ مرۆڤایه‌تی هه‌نگاوی بوژانه‌وه‌ی خۆی ناوه‌و له‌وێدا به‌دنیادا بڵاوبۆته‌وه‌. له‌سۆنگه‌ی ئه‌م …

گەلی مننا بەشی دووەم نووسینی: ڕان زادۆک* و: نەبەز هێمن “کوموردو” یان “کوموردایۆ”ی”ماننا”، لەگەڵ ناوچەی “هومورتو” دەناسرێتەوە کە لە سەردەمی سۆمەری- نوێ(ئووری سێهەم) و (کۆتایی هەزارەی سێهەم و دەسپێکی هەزارەی دووهەمی پێش زایین، بڕواننە “دیاکۆنۆف، ١٩٥٦، ڵاپەڕەی ٢٨٢ تەک ژمارەی سێ، ١٩٨٥، لاپەڕەی ٧٣ ) تۆمار کراوە، ڕەنگە بەڕەو ئاراستەی …

گەلی مننا بەشی یەکەم نووسینی: ڕان زادۆک* لە ئینگلیزییەوە: نەبەز هێمن تێبینیی وەرگێڕ: تەواوی بۆچوون و ناوەڕۆکی ئەم دەقە گوزارە لە ڕوانینی نووسەر خۆی دەکات، ئەگەر لە هەندێک شوێن ناکۆکی یان جیاوازییەک دەبینرێت لەبەرەوەیە کە ئێستاشی لەگەڵدا بێت دیاریکردن و دەستنیشانکردنی جوگرافیای مێژووی وڵاتی “ماننا”، لەبەر هۆکاری جۆراوجۆر، لە ئاڵۆزکاوی …

نووسەر: ئیگۆر میخائیلۆڤیچ دیاکۆنۆف* لە ئینگلیزییەوە: نەبەز هێمن … و شای ئاشوور هێرشی بۆ گشت وڵاتان کرد و بۆ “سامەریا” هات و ماوەی سێ ساڵ لە ژێڕ دەسەڵاتی دابوو. لە نۆیەمین ساڵی “هووشیا” شای ئاشوور “سامەریا”ی گرت و ئیسراییلییەکانی بۆ ئاشوور دوور خستەوە و ئەوانی لە “حەڵە” و لە  “خابوور”، ڕووباری …

میرۆ سەلڤینی لە ئینگلیزیەوە: نەبەز هێمن هەنووکە بە باشی دەرکەوتووە سەرچاوە ئاشوورییەکان لە ساخکردنەوەی هەندێ بڕگەی مێژووی “ئۆڕارتۆ”دا یارمەتیدەری ئێمەن. دەقە ئاشوورییەکان هەندێ هاوکاتی مان دەخەنە بەر دەست کە ئەوەش ڕێگەمان دەدات سەرەڕای بەها ڕێژەییەکان  باشتر بپڕژینە سەر کرۆنۆلۆژی “ئۆڕارتۆ“.  سیستمی جێگرتنەوەی پاشاکانی ئۆڕارتۆ ڕەنگە لە ڕووی هێما نەگۆڕەکانی پاشناو …

هەندێک لە مێژوونوسە کوردەکان بڕیاریان داوە کە خۆیان یەک ئایین بۆ ڕابردووی کورد هەڵبژێرن، بە دڵنیایی ئەوە هەوڵێکی ئایدۆلۆژیە بە مەبەستی ئەوەی کە بە زۆر ڕابردووی کورد بکرێتە ڕابردوویەکی تاک ئایینی و بە زۆر ئاینێک بکەنە کوردی و لە ئەنجامدا بیانەوێت خەیاڵی یەک ئایین و یەک نەتەوە بهێننە دی. وەک …

خێنیاس، ئەو پیاوە ئاینیە کوردەی نزیکی هەزار و پێنج سەد ساڵ لەمەوبەر لە گەرمیان لە دایکبووە و هاوسەردەمی پۆڵ کاکەیی و برایم میدی بووە و لە ڕۆژئاڤای کوردستان بووتە قەشەیەکی باڵا، کێ بووە؟ نووسینی سۆران حەمەڕەش لە منداڵیدا کتێبە مێژووییەکان لەسەر کورد، ڕوخسارێکی سەیریان لە هزرمدا لەسەر کورد دروست کردبوو. …

ئه‌حمه‌د قازی هێندێک له‌ مێژووزانانی ئێران به‌ تایبه‌تی مێژوونووسانی ئه‌م سه‌رده‌مه‌ لوڕه‌کان به‌کورد نازانن، ته‌نانه‌ت له‌م پێوه‌ندییه‌دا لوڕه‌کان ده‌وروژێنن و له‌ نێوانیان دا بۆ ئاژاوه‌ نانه‌وه‌ پروپاگه‌نده‌ ده‌که‌ن.  مه‌به‌سته‌ سیاسییه‌کانی خۆیان که‌ په‌ره‌پێدانی ناته‌بایی و دووڕووییه‌ له‌ نێوان کورد و لوڕه‌کان په‌یره‌و ده‌که‌ن و له‌و پێناوه‌دا ناکۆکیی سوننه ‌و شیعه‌ …