مێژووى جیهان

جوله‌كه‌ و مافی خاوه‌ندارێتی قودس؛ خوێندنه‌وه‌یه‌ك بۆ مافی مێژوویی و به‌ڵێنی خودایی د. زانا محه‌مه‌د ئه‌مین سه‌عید به‌شی یه‌كه‌م شاری قودس كه‌ له‌ په‌یمانی كۆن (العهد القدیم)ی جوله‌كه‌كان و په‌یمانی نوێ (العهد الجدید)ی گاوره‌كان به‌ (ئۆرشه‌لیم) ناسراوه‌، تاكه‌ شوێنه‌ له‌سه‌ر زه‌وی، كه‌ له‌ هه‌رسێ دینی یه‌هودی و نه‌صرانی و ئیسلامدا …

ئه‌تڵه‌نتیس؛ شارستانیه‌تی ونبوو ‌ ‌«براگه‌وره‌كانی مرۆڤ» كه‌ له‌ ناو دۆڵه‌ به‌فرینه‌كاندا بڵاو ببوونه‌وه‌، یان له‌ ناو ئه‌شكه‌وته‌كانی زنجیره‌ چیای هیمالایادا خۆیان شاردبۆوه‌، درێژه‌یان به‌ ژیان دا. راست و دروستی بوونی ئه‌م كۆمه‌ڵ و گرووپانه‌ به‌هۆی چه‌ند به‌ڵگه‌یه‌كه‌وه‌ پشتڕاست كراوه‌ته‌وه‌ كه‌ له‌ شوێنه‌ جیاجیاكانی گۆی زه‌وی، به‌ مه‌ودایه‌كی زۆر دوورله‌یه‌ك، جێگیر …

كۆرشی مەزن، یەكێكە لەگەورەترین ئەو پاشایانەی كە مرۆڤایەتی بەدرێژایی مێژوو بە خۆیەوە دیوە. پاشایەكی دادپەروەر و یەكسانی خوازبووە و ڕێزو خۆشەویستییەكی زۆریشی هەبووە لە نێو خەڵكیدا، تەنانەت لەلایەن ئەوكەسانەشەوە كە ئەم ناوچەكانیانی فەتح كردوون. بەڵام ئەمرۆكە مەبەستمانە هۆكاری مردنی یان كوشتنی بۆئێوە ڕوون بكەینەوە… بە پێی ئەو بەڵگانەی كە لە …

جەنگى ناوخۆى ئەمەریکا وەرگێرانى : ئاکام جەمال محەمەد 1- ئەم جەنگە لە نێوان ساڵانى (1861 تا 1865) لە نێوان ویلایەتەکانى باکور و باشوردا ڕوویداوە: ئەم جەنگە بە«جەنگى ویلایەتەکان»یش ناسراوە، چونکە لەنێوان ویلایەتە یەکگرتوەکانى ئەمەریکا وکۆنفیدراسیۆنى ویلایەتە یەکگرتوەکاندا ڕوویدا. ویلایەتەکانى باشور ئامانجیان بە دەست هێنانى مافى ئۆتۆنۆمى (خۆبەڕێوەبردن)بوو تا بتوانن لەو …

جەنگى فێتنام و چەند ڕاستییەک… وەرگێرانى : ئاکام جەمال محەمەد ڤێتنامییەکان بەم جەنەگە ناڵێن «جەنگى ڤێتنام» بە ڵکو پێیدەڵێن «بەرگریکردن دژى ئەمەریکا». نیشانەشکێنێکى ڤێتنامى بۆ ماوەى سێ ڕۆژ و بە دوورى 2000م لەسەر سنگ و بە شێوەى خشکەخشک دەڕوات تادەگاتە ئامانجەکەى کە کوشتنى جەنەڕاڵێکە سوپاى ئەمەریکییە، دواتر بەهەمان ڕێگادا دەگەڕێتەوە …

مێژووی کارەساتی بۆرما رێگەی چوار پرسیارەوە زانیاری تەواو لەبارەی كۆمەڵكوژی موسڵمانان لەو وڵاتە بخوێنەرەوە ئیدریس سیوەیلی بۆرما دەكەوێتە كوێوە؟ بۆرما یان میانمار، یه‌كێكه‌ له‌ وڵاتانی‌ رۆژهەڵاتی ئاسیا و له‌ باكوری‌ رۆژهەڵاتەوە دراوسێی چین، له‌ باكوری‌ رۆژئاواوە دراوسێی هیندستان و به‌نگلادیشه‌، سنوره‌كانی‌ باشوریشی به‌سه‌ر كه‌نداوه‌كانی به‌نگال و زه‌ریای‌ هیندییدا درێژ ده‌بێته‌وه‌ …

کێ ژنەکەی لینینی کوشت؟   نووسینی: دیان دوکریە و. شێرزاد هەینی لە سەردەمی ستالینیش بنەماڵەی ئایناسا ئارمان جێگای شاناز بوون و باخەکەیان لە بوشکینو دەمینێت، هەروەها شوقەکەی لینین بە ئایناسی دابوو، ئەویش وەک موڵک بۆیان دەمینێتەوە. ناوی ئایناسا وەک دۆستێکی ژنی لینین دەمینێتەوە. لە ئەیاری ساڵی 1921 لینین نەخۆش دەکەوێت، …

 مێژووی پۆڕنۆگرافی (سێکس) زانستی هەسارەی شەشەم واتای وشەی پۆرنۆگرافی : وشەی پۆرن بۆ یەکەم جار لە ساڵی 1857دا بەکار ھێنراوە پۆرنۆگرافی بە لاتینی ” pornographia ” کە کورت کراوەکەی porn ە . ئەم وشە دەلالەتە بۆ ھەر بابەتێکی چاپکراو یان بینراو وەک وێنە و چیرۆک و ڤیدیۆو یاری . کە …

ژیانى ئەو مرۆڤە بخوێنەرەوە کە بۆ یەکەمجار هێزى کێشکردنى زەویى بەزاند ئاسمان زۆر ڕەشە و زەویش ڕەنگی شینە. ئەوە وتەیەکی بەناوبانگی یۆری گاگارینە، کە لە ١٢ی نیسانی ١٩٦١ دا بووە یەکەم کەس لە مێژووی مرۆڤایەتیدا بەربەستی هێزی کێشکردنی زەوی ببەزێنێت. گەشتەکەی گاگارین کە بە کەشتیی ئاسمانی یەکێتیى سۆڤیەت “فۆستۆک ١” …

٦٠ ساڵ بەسەر كۆتا هاتنی ئارامی سیاسیەكانی ئەمریكا هات و ترس دەستی پێ كرد لە زانایانی سۆڤیەت ‼️   ‎زانایانی سۆڤیەت لەڕۆژێكی وەكو ئەمڕۆدا ٦٠ساڵ پێش ئیستا سەركەوتن لە هەڵدانی یەكەم. موشەكی كیشوەربڕ لە جیهانا لە وێستگەی بایكۆنۆری ئاسمانی هەنگاوێكی زۆر گەورە بوو لە بواری هێرش و بەرگریدا كە پێش …