مێژووى جیهان

مێژووی جامی جیهانی: لە جامێكی زیوەوە بۆ جامێكی ئاڵتونیی گرنگترین سات لە مێژوودا بۆ یاریزانێكی تۆپی پێ چوونە سەر سەكۆی سەركەوتن و بەرزكردنەوەی جامی جیهانییە لەگەڵ هەڵبژاردەی وڵاتەكەیدا، چەندین چیرۆكی سەرنجڕاكێش و نامۆ هەن كە باس لەو جامە گرانبەهایە دەكەن، كەواتە چۆن یەكەمین جامی مۆندیال دروستكرا؟ كێ‌ دروستی كرد؟ ئەو …

مێژووی هەڵبژاردنەكان لە عێراقدا راپۆرتی شیكاری: فازل حەمەڕەفعەت سەرەتایەكی پێویست دوای جەنگی جیهانی یەكەم، وڵاتانی زلهێز هەرسێ ویلایەتی (بەغداد، بەسرە، موسڵ) یان بەپێی رێككەوتننامەی (سایكس پیكۆ) لەچوارچێوەی وڵاتێكی نوێدا بەناوی (عێراق) یەكخست. لە رۆژی 11 ی تشرینی دووەمی 1920، عێراق بوو بە ئەندام لە كۆمەڵەی گەلان لەژێر ئینیتدابی بەریتانیادا، ئینگلیزەكان …

چیرۆكی خەڵاتی نۆبڵ چیە؟ ئامادەكردنی: نامیق رەسوڵ خەڵاتی نۆبڵ خەڵاتێكی جیهانییە، ساڵانە لەلایەن ئەكادیمیای شاهانەی سویدەوە بەو كەسانە دەدرێت كە لە بواری پزیشكی و كیمیا و فیزیا و ئابوری و ئەدەبدا داهێنیان كردووە و هەروەها خەڵاتی نۆبڵی ئاشتی بەو كەسانە دەدرێت كە لەو ساڵەدا كاریان كردووە بۆ بەدیهێنانی ئاشتی لە …

تاقی كیسرا، گەورەترین شوێنەواری ساسانیەكان لە عێراق سه‌لاح سالار تاقی كیسرا، یاخود هەیوانی تیسفۆن، یاخود تاقی خوسرەو، كە ئێستا زیاتر بە تاقی كیسرا ناسراوە، ئەم شوێنە مێژووییە لە كەناری ڕووباری دیجلە و دەكەوێتە باكووری خۆرهەڵاتی شاری بەغدای پایتەختی عێراق. پێگەی مێژوویی سەرچاوە مێژووییەكان دەڵێن: دروستكردنی ئەم تاقە گەورەیە بۆ سەرەتای …

گەورەترین قوربانیکردنی منداڵ لە مێژوودا دۆزرایەوە هەرێم جەعفەر لە وڵاتی پیرۆ گەورەترین گۆڕی بەکۆمەڵی منداڵ و بەچکەی گیانداری لاما لە مێژووی مرۆڤایەتی دۆزرایەوە کە کرابوونە قوربانی لە مەراسیمی تایبەتدا. ئێسک و پروسکی ١٤٠ منداڵ و ٢٠٠ بەچکە لاما (لەشێوەی بزندایە)، لە باکووری پیرۆ دۆزرانەوە کە بە وتەی زانایان مێژووی ئەو …

زانایان له‌ نیوه‌دورگه‌ی ئیبریا كۆنترین ئامڕازی دارینیان دۆزییه‌وه‌ كه‌ مرۆڤی سه‌ره‌تایی به‌كاریهێناوه‌.پاش ئه‌وه‌ی له‌ساڵی 2015دا زانایانی شوێنه‌وارناس پاشماوه‌ی به‌به‌ردبووی كۆمه‌ڵێك ئامڕازی دارینه‌یان له‌ ناوچه‌ی شوێنه‌واریی(Aranbaltza)ی هه‌رێمی باسكی باكوری ئیسپانیا دۆزییه‌وه‌، كه‌وتنه‌ لێكۆڵینه‌وه‌ له‌ مێژووی ئه‌و پاشماوانه‌ و گه‌ڕان به‌ دوای ئه‌و ڕاستییه‌ی كه‌ داخۆ كێ ئه‌و ئامڕازانه‌ی به‌كار هێناوه‌. تیمی …

شارستانیــــــەتەكان لە نــێــوان دیالـــــۆگ و مـلـملانێدا نووسه‌ر : بەهات حەسیب قەرەداخی چەمكی دیالۆگی نێوان شارستانیەتەكان، زۆر كۆن نییە . لەدایك بوون و سەرهەڵدانی دەگەڕێتەوە بۆ سەرەتای ساڵانی حەفتای سەدەی بیستەم و تا ماوەیەكی زۆر بەكاربردنی ئەم چەمكە سنووردارو تایبەت بوو بە دەستەبژێری سیاسی و رۆشنبیری و هەندێ لەو دامەزراوە جیهانیانەی …

خێزان – سەلمان خالید ئێلیزابێتی دووەم شاژنی شانشینی یەکگرتووە و لەدایکبووی ٢١ی نیسانی ١٩٢٦ زایینیە. “ئێلیزابێت” وەک شاژنی شانشینی یەکگرتوو ئێستا فەڕمانڕەوایی هەیە له هەریەکە لە دەوڵەتانی (کەنەدا، ئوسترالیا،نیوزلەندا، جامایکا، باربادۆس، گرینادا، پاپوا، سۆلۆمۆن) و چەند وڵاتێکی دیکەش کە بە وڵاتەکانی کۆممۆنوێڵز ناسراون. شاژن ئێستا تەمەنی ٩١ ساڵە و ئەگەری …

خێزان زانیاریە مێژوویەکان ناوە ناوە شتی سەیر و سەمەرەیان تێدا دەدۆزرێتەوە، ئەمەی خوارەوە بەشێکن لەوانە:   – کەسایەتی شکسپیر تا ئێستاش ئەوە بەتەواوەتی ساغ نەکراوەتەوە کە ئایا نوسەری گەورەی بەڕیتانی (شکسپیر) لە ڕاستیدا بونی هەبووە یاخود نا، زۆرێک پێیان وایە کە شکسپیر ناوی خوازراوی نوسەر Edward de Vere کە لەو کاتەدا بۆ …

خێزان چەتەی دەریا، ئەو کەسانەن بە کەشتیەکەوە لە دەریادا رێگری لە کەشتیە بازرگانیەکان دەکەن و کەرەستەکانیان لێدەستێنن، زۆرجاریش سەرجەم کەشتیوانەکان دەکوژن و مەترسیدارن، ئەمەی خوارەوە چەند زانیاریەکی گشتتیە لەسەریان:   – زۆرێک لە چەتەکانی دەریا چاوێکیان دەبەستن، هۆکاری ئەوەش تەنها بەهۆی کوێربونی یەکێک لە چاوەکانیان نیە، بەڵکوو بۆ ئەوەیە لە …