Home / مێژووى جیهان / نهێنیەکانى مێژوو (page 21)

نهێنیەکانى مێژوو

ئایا پۆلیسی نەمساوی دەستی هەبوو لە تیرۆرکردنی قاسملۆ

ئایا پۆلیسی نەمساوی دەستی هەبوو لە تیرۆرکردنی قاسملۆ نوسینی:علی سیرینی (خوێندنەوەیەک لە کتێبەکەی کاڕۆڵ پڕانهوبەر) پێش چەند ڕۆژێک لە خوێندنەوەی کتێبی: The Passion and Death of Rahman the Kurd، Dreaming Kurdistanبوومەوە. ئەم کتێبە لە نوسینی ڕۆژنامەڤانی ڤەنزوێللی کارۆڵ پڕانهوبەرە. لە ڕۆژانی ڕابردوو، پەیوەندیم کرد بە کاڕۆڵ و چەندین پرسیارم ئاراستە …

Read More »

کورد، یەکەم گەورەترین ئیمبراتۆری سەر زەوی

ماد ناوی نه‌ته‌وه کە لە ھەزارەی یەکەمی پێش زایینی مەسێح کۆچیان کرد بۆ ڕۆژئاوای بانەکانی ئێران. مادەکان بناغەی یەکەم پاشاییەتی ئاریائیەکانیان دامەرزان بە شکست پێھێنانی ئاشووریەکان لە ٦٠٠ ساڵ پێش زایینی مەسێح ، بووە گەورترین پاشایەتی رۆژئاوای ئاسیا. پاشایەتی ماد لە سەردەمی ھەڤەخشترە حۆکمڕانی گەورەترین پاشایەتی ڕۆژئاوای ئاسیای ئەکرد. بە …

Read More »

مشتومڕی مێژوو , فەرهاد پیربال : شێخ محمود پیاوێكی گەندەڵ بووە !! نەوەكەشی كەواتە پەیكەرەكەی هەولێر بشكینن

وتارێکی فەرهاد پیرباڵ نەوەیەکی شێخ مەحمود توڕە دەکات یەکێک لەنەوەکانی شێخ مەحمود وەڵامی نوسینێکی فەرهاد پیرباڵ دەداتەوەو رایدەگەیەنێت کە پێی سەیرە پارتی ئەو دەرفەتە دەڕەخسێنێت بۆ سوکایەتیکردن بەشێخ مەحمود، پارێزگای هەولێریش رونکردنەوەیەک لەو بارەیەوە بڵاودەکاتەوەو دەڵێت “مەلیک مەحمودی نەمر رەمزێکی گەورەی کوردە و بۆ ھەولێریش شانازییە پەیکەرەکەی لە ئامێز بگرێت.“ …

Read More »

ژوورێکی نھێنی لە شاخەکەی ئەمەریکا دەدۆزرێتەوە

ژوورێکی نھێنی لەم شاخەی ئەمەریکا دەدۆزرێتەوە، کە شێوەی چوار سەرکردەی پێشووی ئەمەریکای لەسەرە. ماڵپەڕی (دەیلی ستار)ی بەریتانی بڵاوی کردووەتەوە، کە شاخەکەی ویلایەتی ساوس داکۆتای ئەمەریکا، ژوورێکی نھێنی تێدا دۆزراوەتەوە، تا ئێستاش ئاشکرا نەبووە، کە ئەم ژوورە بۆچی بەکار ھاتووە. لە پشت شێوەی ئابراھام لینکۆڵن، ئەم ژوورە نھێنییە دۆزراوەتەوە، ئاشکراش نەبووە، …

Read More »

خەنجەرەكەی فیرعەون زانایانی تووشی شۆك كرد

لەساڵی 1925 زانای شوێنەوارناس هاورد كارتەر دوو خەنجەری لە نێو ئەو تابووتە دۆزییەوە كە جەستەی تووت عەنخ ئاموون دۆزییەوە كە مێژووەكەیان بۆ سێ هەزار و 300 ساڵی پێش زاین دەگەڕایەوە و یەكێكیان ئاسن بوو و ئەوەی تریشی لە زێر پێكهاتبوو. لەو كاتەوە زانایان بەردەوام بەدوای نهێنییەكانی ئەو خەنجەرە ئاسنینەی فیرعەوت …

Read More »

لەبارەی كۆمپیوتەر، ئەم مێژووە بزانە

ئەو كۆمپیوتەرەی زۆربەی زۆری كەسەكان بەكاریدەهێنن بە چەندین قۆناغدا تێپەڕیووە تا گەیشتۆتە ئەو شێوەیەی كە ئێستا هەیەو داهێنان لە گەشەكردنی ئەو ئامێرەشدا هەروا بەردەوامە. لەساڵی (1943) دا جۆرێك كۆمپیوتەر هەبووە كە ناوی (Colossus)بووەو پشتی بەستووە بە كردنەوەی ئەو جفرەیە كە (بیلچی پارك) دروستی كردووەو توانیویەتی لە چركەیەكدا (5000) كردە ئەنجام …

Read More »

چۆن چای بووه‌ هۆكاری جووڵانی شۆڕشی ئه‌مریكی

چۆن چای بووه‌ هۆكاری جووڵانی شۆڕشی ئه‌مریكی؟   وەرگێڕانی:موزەفەر کاکل   یاسای چا كه‌له‌ساڵی ١٧٧٣ حكومه‌تی به‌ریتانی سه‌پاندی به‌یه‌كێك له‌ڕێككاره‌كان له‌سه‌ر مستعمره‌ ئه‌مریكییه‌كان داده‌نرێت  كه‌ كه‌قه‌رزێكی زۆری خسته‌ سه‌ر شانی ئه‌مریكییه‌كان له‌ماوه‌ی ئه‌و ده‌یه‌ی پێش شۆڕش كه‌به‌رده‌وام بوو له‌نێوان ١٧٨٣-١٧٧٥.هۆكاری سه‌ره‌كی ئه‌و یاسایه‌ زیادكردنی به‌ده‌ستهێنانی داهات نه‌بوو له‌ مستعمره‌كان به‌قه‌ده‌ر …

Read More »

مێژووی ڕاستی نەتەوەکەت بناسە!

دایکۆ پاشای کورد زنجیرە ووتارێکە لە پەڕتووکی “گەڕانەوەی مادەکان” دەرهێنراوە حەمە میروەیسی نوسەری پەڕتووکی “گەڕانەوەی مادەکان”ە. “گەڕانەوەی مادەکان” بۆ یەکەم جار بە زمانی ئینگلیزی   لە ئەمریکا چاپ کراوە میروەیسی زنجیرە ووتارێکی لە پەڕتووکی “گەڕانەوەی مادەکان” ئامادە کردوە بۆ بڵاوکردنەوەی بە زمانی کوردی. ئەم زنجیرە ووتارە بەشێکی بچوکە لە پەڕتووکی …

Read More »

ئەو بەڵێنانە چیبوون کە خومەینی بە ئەمەریکای دا

ئەو بەڵێنانە چیبوون کە خومەینی بە ئەمەریکای دا و: ئارام مەحمود سێ رۆژ دوای رعیشتنی شای ئێران و جێهێشتنی وڵاتەکەی، ئایەتوڵلا خومەینی بە ئەمریکا رادەگەیەنێت، ئەگەر لایەنگرانی بگەنە دەسەڵات، ناردنی نەوت بۆ رۆژئاوا ناوەستێنن و پەیوەندی دۆستانەیان لەگەڵ ئەمەریکا دەبێت. بە پێی بەڵگەنایەک بە رێکەوتی ١٩/١/١٩٧٩ ئایەتوڵلا بە ئەمەریکای راگەیاندووە، …

Read More »

کاریگەرترین جەنگەکان لەسەر نەوت

کاریگەرترین جەنگەکان لەسەر نەوت (پێنج جەنگی نەوت لە جیهاندا)… لە سەد ساڵی رابردودا نەوت هۆکارێکی بەردەوام بوە بۆ دروستبونی جەنگ. وڵاتان جەنگیان هەڵگیرساندوە یان ستراتیژیەتیان بەکارهێناوە بۆ بەدەستهێنانی کێڵگە نەوتیەکان و رێگریان کردوە لە رکابەرەکانیان لە بەدەستهێنانی نەوتی خاو، کە بە هۆکاری سەرەکی دادەنرێت لە ئابوری و بازرگانی و دامەزراندنی …

Read More »