كەریم شارەزا خەباتگێڕی نەتەوەیی كورد دكتۆر جەعفەر محەمەد كەریم لە ساڵی 1910 دا لەناحیەی (زورباتیە) ی سەر بە قەزانی (بەدرە) ی پارێزگای كووت لەخێزانێكی نیشتیمانپەروەری كوردی فەیلی لەدایك بووەو لەشاری بەغدا گەورە بووەو دوای تەواوكردنی خوێندنی سەرەتاییو ناوەندییو ئامادەیی لە كۆلیجی پزیشكی هەر لەشاری بەغدا وەرگیراوەو لەساڵی 1936دا بڕوانامەی دەرچوونی …
Read More »ئەدیبو یاساناسو سیاسەتمەدارو رۆژنامەنووسی كورد برایەم ئەحمەد فەتاح 1914-2000
م. كەریم شارەزا شاعیرو چیڕۆكنووسو سیاسەتمەداری كورد مامۆستا ئیبراهیم ئەحمەد(بلە) لەساڵی 1914 لە گەڕەكی دەرگەزێن لە بنەماڵەیەكی كاسبكار لە شاری سلێمانی هاتۆتە دونیاوە.(رەمزی فەتاح)ی مامی ئەفسەرێكی كورد پەروەر بووە، زۆر كاری تێكردووەو هەر زوو لەساڵی 1922 دا ناردوویەتیە قوتابخانەی لەتیفیەی سەرەتاییو پاشان پلە بەپلە دەستی گرتووە تاكو خوێندنی ناوەندیو ئامادەیی …
Read More »زاناو وەرگێرو مێژووی نووسی كورد محەمەد عەلی عەونی 1897-1952
كەریم شارەزا مێژوو نووسو وەرگێڕی لێهاتووی كوردی میسر نیشین محەمەد عەلی عەونی سوێركی كوڕی عەبدولقادر ئەفەندی كوڕی محەمەد عەلی ئاغا لەساڵی 1897دا لەشاری (سوێرك)ی سەر بە پارێزگای (ئامەد=دیاربەكر) لەكوردستانی باكور هاتۆتە دنیاوە. قۆناغی خوێندنی سەرەتایی لە شارەكەی خۆیو خوێندنی ناوەندیو ئامادەیشی لە (ئامەد)و(ئەستەنبوڵ) تەواوكردووەو بۆ خوێندنی باڵاترو فێربوونی زمانی عەرەبی …
Read More »نووسەرو زمانەوان و مێژوو نووسی كورد توفیق وەهبی بەگ 1891-1984
كەریم شارەزا نووسەری لێهاتوو و زمانەوانی وردبینو مێژوونووسی ناوداری كورد تۆفیق وەهبی بەگی كوڕی مەعروف لە (1)ی كانوونی دووەمی ساڵی 1881 دا لەشاری سلێمانی لە دایكبووە. هەر منداڵ بووە كەباوكی كۆچی دوایی كردووە، خوێندنی سەرەتایی لەشارەكەی خۆی تەواو كردووەو لەساڵی 1904 دا چووتە بەغداو خوێندنی ناوەندیو ئامادەیی عەسكەری بە زیرەكی …
Read More »مێژوو و جوگرافیای سلیمانی
شاری سلێمانی تەوەرەی یەکەم/ لایەنی جوگرافیەکەی: سلێمانی شارێکی گەورەو گرینگی کوردستانی باشوورە کەوتووەتە خۆرئاوای دەشتی شارەزوورەو لەنێوان شاخی گۆیژەو گڵەزەردە تا تاسلوجە بەرزیەکەی لە ڕووی دەریاوە ٨٥٣م مەڵبەندی پارێزگای سلێمانیە دانیشتوانەکەی لە٦٠٠٠٠٠ کەس پترە شارێکی جوان و دڵگیرەو شوێنی گەشت و گوزارە.١ ناوچەی سلێمانی دەکەوێتە بەشی ژووروی عیراق بەلای ڕۆژھەڵاتدا …
Read More »مێژوی كودەتا
مەرج نییە هەمیشە كودەتای سەربازی سەركەوتن بەدەستبهێنێت گەیلان عەباس كودەتا شێوازێكە لەشێوازەكانی وەرگرتنو گەیشتن بەدەسەڵات، بەشێوەیەكی نایاسایی لەرێگەی بەكارهێنانی هێز یاخود هەرەشەكردن بە بەكارهێنانی، زاراوەی كودەتا لە وشەی (Coup D’etat) ی فەرەنسییەوە وەرگیراوە، بەواتای (لێدانی دەوڵەت). لە بنەرەتدا رەگو ریشەی ئەم زاراوەیە بۆ زمانی لاتینی دەگەرێتەوە، ئەسڵی وشەكەش لە دەستەواژەی(colphus) …
Read More »فیزیاییەکان نهێنی چۆنیەتی جوڵاندنی بەردەکانی ئەهرامی میسر دەدۆزنەوە
نیگاری کێشراو لەسەر دیواری پەرەستگەی دیجیتهوتی هوتەپ فیزیاییەکانی بونیادی(FOM)و زانکۆی ئەمستردام نهێنی چۆنیەتی جووڵەو گواستنەوەی بەردە قورسەکانی ئەهرامی میسریان دۆزییوە. ئەم زانایانە تێگەیشتن مسرییەکانی سەردەمی کۆن فێڵیکیان داهێناوە بۆ ئاسانتر کردنی گواستنەوەی بەردە گەورەکانی ئەهرامەکانو خلسکێنەیان بەکارهێناوە. بەپێی ئەم توێژینەوە نوێیە، میسرییە کۆنەکان، ئەو لمەی خلسکینەکان لەسەری دەجووڵان بەبڕێکی گونجاوی …
Read More »پەیوەندی مرۆڤ و میژوو
بۆچی میژوو دەخوێنین؟ئیمە چ كارمان بە میژوو هەیە؟خویندنەوەی میژوو چ سودیكی بۆ ئیمە هەیە؟ئەم پرسیارانە و چەندین پرسیاری دیكەی هاوشیوە پرسیاریی دوبارە و هەمیشەیی قوتابیكانم و بەشیكی زۆر لە خەلكی جیاوازە,تەنانەت رەنگە پرسیاری بەشێكی زۆری قوتابیانی بەشی میژووش بیت. سەرچاوەی ئەم پرسیارانە هەلقولاوی مامەڵەیەكی نەرینیانەیە لەگەڵ میژوودا,بە جۆری وەك مادەیەكی …
Read More »قازی محهممهد
ن: رێبوار مهعرووف زاده مێژووی مرۆڤایهتی مڵمڵانێ و ناتهباییهکی بازنهییه له مرۆڤهوه بۆ مرۆڤ، که له ئاستی ورد و تاکهوه له نێوان ئهندێشه و کردهوهی مرۆڤهکانهوه بهرهو ئاستی فره و کۆمهڵگهکانهوه ههڵدهکشێ و له نێوان ئایین، ئایدیۆڵۆژی و نهتهوهکان له سهر خاک، دهریا و سامان و دهسهڵات بهرجهسته و سهر …
Read More »مهم و زین ی ئهحمەدی خانی و دەوری وی لە دەرکەوتنی ووشیاریی نەتەوەیی کوردی دا
مارتین ڤان بڕاونێسن وەرگێڕان لە ئینگلیسییەوە : حەسەنی قازی زیاتر لە سێسەد ساڵ لەمەو پێش، شاعیری کورد و زانای موسوڵمان ئەحمەدی خانی شاکاری خۆی مەم و زین ی تەواو کرد،کە ناسیۆنالیستە کوردەکان ئەو شوێنەوارە بە حەماسەی نەتەوەیی خۆیان دەزانن. مەم و زین لە لایەکەوە داستانی ئەوینێکی گەورە و کارەساتاوییە، لە …
Read More »