نيكؤلؤ ماكيافيللى (پاريزه رى شه يتان)!

نيكؤلؤ ماكيافيللى (پاريزه رى شه يتان)!!!!

“چه ند دلۆپئ له خوين بريژه، باشتره له وه ى

ده ريايه ك له خوين بڕيژرێ”

“بشيوى زيان به سه رجه م كؤمه لكه ده كه يه نيت،له

كاتيكدا ئه و له داردانه ى به فه رمانى مير ئه نجام

ده درئ ته نها زيان به كه مينه يه ك ده كه يه نئ ”

ماكيافيللى

(نيكؤلؤى ماكيافيللى) له سالى (۱٤٦۹ ز) له شارى فلؤره نسا سه ر به ئيتاليا له دايك بووه ، له سالى (۱۵۲۷ ز) له هه مان شار مردووه.              قسه ى ئيمه له سه ر ژيانه كه ى نيه، ليره دا ته نها ئه وه نده ده لين كه به دريژاى ژيانى چه ندين ووتارو نوسراوى هه بووه ، له كتيبه دياره كانى ئه و ئه مانه ن(مير -ده مه ته قيكان-هونه رى شه ر-ميزووى فلوره نسا)

ئه وه ى ئيمه مه به ستمانه له سه رى بوه ستين كتيبى(مير) كه هەنديك  ئه م كتيبه به( ئينجلى سته مكاران )ناو ده به ن، ئه م كتيبه دواى (۵ سال )له مردنى بلاو كرايه وه، دواى( ۳ سال) تيپه ر بوون بە سه ر بلاو كردنه وه يدا له لايه ن پاپاو كليسه ى كاسؤليكيه وه قه ده غه كرا.

هه ر كه زاراوه ى(ماكيافيلليزم) ده بيسترئ سه رنجى هه موان بؤ هه موو كاريكى نابه جئ كه بنياد نرابئ له سه ر فيل و ته له كه بازى و فريو دان و .هه روه ها شيوازيك بؤ ئاراسته كردنى ده ستوريكى سته مكارى و باراستن و هيشتنه وه ى(كورسى_ده سه لات)جا بؤ ئه و مه به سته فه رمانره واى ئازاد كردووه له هه ر  ريكايه ك كه ده يكريته به ر بؤ به رده وامى ده سه لاته كه ى، ئه كه ر جى ئه و كاره ش له ده ره وه ى( ئاكارى كشتي)دا بئ

سه رنجيكى كورت ئه خه ينه سه ر كتيبى (مير) جه ند ديريكى وه ك خؤى وه ر ده كرين، تاوه كو به كورتى يارمه تيده رمان بئ بؤ تيكه شتن له فكرى ماكيافيللى

ئه و ده لئ:.((وا جاكتره بؤ مير ترسينه ر بئ ،له وه ى له به ر دلان بئ،، جونكه خه لكى جاو برسين ،به رژه وه نديخوازن،هه موو كات نارازين، ته نها يه ك شت كاريان لئ ده كا ئه ويش ترسه له سزادان،،ئه ى مير خؤت و ده سه لاته كه ت سه لامه ت ئه بن ئه كه ر خه لكى ليت بترسن،له وه ى خؤشيان بويت ، ئه كه ر خه لكى ناجار نه كرين باش و جاك بن ، ئه وا بيگومان به لاى خرابه و شه ره نكيزيدا ئه رؤن))

ئاخؤ ماكيافيللى خؤى ئه وه ى زانى بئ كه خاوه نى تيؤرى (بئ ره وشتيه)له ميزووى سياسى جيهاندا، جونكه كتيبى (مير) بوو به بناغه ى سته م و خوين ريژى له لايه ن زؤريك له فه رمانره وايانه وه. كه ته نانه ت بيش خه وتن ده يانخوينده وه

بؤ نمونه:. (نابليؤن) كه (كتيبى ميرى )له ريزى باشترين كتيبه كاندا دانا وه كه به دريژاى ژيانى چاوى بئ كه وتوون، له كتيبخانه كه رؤگەڕۆكه کە يدا دانراوه كه بؤ زؤريك له گه شته خويناوييه كانى  ئه وروپا له گه ل خؤى بردويه تى، وه بؤ (ميسر و فه له ستين)يش

(ئه دؤلف هيتله ر)يش له كتيبه كه يدا به ناوى(خه باتى من)ده لئ.(هه موو شه وئ به ر له نوستن كتيبى ميرم ده خوينده وه)

هه روه ها هه ر يه كه له (لينين و ستالين و مؤسؤلؤنى و صدام حسين….هتد)له ژیر كاريگه رى فيكرى ماكيافيللدا بوون.

، به لام هه نديكى تر  ره وايه تى ده ده ن به ماكيافيللى ده لين كتيبى مير و فكره كانى ئه و بيويستيه كى ئه و قؤناغه ى كؤمه لگه ى ئيتالى بوون جونكه ئه كه ر سه يرى بارودؤخى سياسى ئه و سه رده مه بكه ين كه ماكيافيللى تيدا ژياوه كه گؤمه لكه ى ئيتالى به ده ست دوو گرفتى گه وره وه ده ينالاند  ئه وانيش:-

يه كه م:- دابه ش بوونى ولات به سه ر كؤمه لئ ده سه لات كه خؤيان له جوارجيوه ى ده وله ته شاردا ده بينيه وه ،هه ر ناوجه يه ك ميرو فه رمانره واى خؤى هه بوو كه جياواز له وانى دى ناوجه كه ى خؤى به ريوه ده برد

دووه م:- دابه زينى تواناى سه ربازى سوبا به هؤى ئه وه ى زؤربه ى ئيتاليه كان ده سيان كردبوو به كارى بازركانى وكشتوكالى زيانى تايبه تى خؤيان،ئه مه ش واى كردبووله زؤربه ى كاتد بشت ببه سترئ به سوباى به كرئ كيراو

ماكيافيللى له هه ردوو حاله ته كه دا كلييسا و باباى كاسؤليكى تاوانبار ده كرد، جونكه له لايه كه وه  وه ك ده سه لاتيكى رؤحى ئه وه نده لاواز ده ر ده كه وت نه يده توانى سه رجه م وولات يه ك بخات،سه ره راى ئه مه ش ده سه لاتداران و ميرانى ناوجه كانى هان ده دا له دژى يه كتر

له كؤتايدا ئه كرئ بوترئ له ئيستادا له سه ده ى بيست و يه كدا و له سه رده مى جيهانكيرى بيشكه وتنى كؤمه لكه ى مه ده نيدا ، سه رده ميك كه جيهان له به رده م كؤرانكاريه خيراكاندايه.كؤرانكارى ماناو مه به سته كانى ديموكراتى و ليبرالى، به لام هيشتا فكره و بؤجونكه كانى (ماكيافيللى)زيندون و به رجه سته ن ،به تايبه تى له رؤزهه لاتى ناوه راستدا، به دروستيش دواى (به هارى عه ره بى )ده ر كه وت.

ئه گه ر له هه مان ڕ يچكه وه سه يرى بارودؤخى سياى و قه يرانى سه رؤكايه تى ئيسته ى هه ريمى كوردستان بكريت پيشبينى ئه وه ده كرئ ( كتيبى مير)له لايه ن مير و فه رمانره واكه ى ئيمه شه وه پراكتيزه بكرئ…

( ( صباح مجيد ) )